اپی فیزیودز (رشد استخوانی کنترل شده) یک روش جراحی ارتوپدی کودکان است که هدف آن تغییر یا توقف رشد طبیعی استخوان است تا بتوان مشکل بدشکلی یا کوتا بلندی پای کودکان زا اصلاح کرد. اپی فیزیودز به صورت موقت و دائمی در کودکان قابل انجام است. در این بخش به طور کامل درمورد این روش، مزایا و خطرات آن توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
عمل جراحی اپی فیزیودز چیست؟
اپی فیزیودز (E piphysiodesis) به معنای بستن یک یا چند هسته رشد با جراحی بهمنظور کنترل رشد استخوان است. در واقع اپی فیزیودز یک روش جراحی است که هدف آن متوقف کردن یا کند کردن رشد صفحه رشد است. این اقدام به کاهش تفاوت رشد قدی استخوان هر پا و هم تراز شدن آنها در کودکانی که تفاوت قدی در دو پا دارند استفاده میشود. این روند رشد کل ساق را متوقف نمیکند؛ اما یکی از روشهایی است که منجر به کاهش قد میشود چرا که قصد آن هم اندازهکردن دو پا است. اگر این جراحی خیلی زود یا خیلی دیر انجام شود، به ترتیب ممکن است اصلاح خیلی زیاد یا خیلی کم حاصل شود؛ بنابراین، محاسبه دقیق مناسبترین سن برای اپی فیزیودز بسیار مهم است.
چرا جراحی اپی فیزیودز انجام میشود؟
این عمل با روشهای مختلف برای اصلاح شایعترین مشکلات موجود در اندام تحتانی کودکان و نوجوانان مانند ناهماهنگی طول پاها یا زانوهای واروس و والگوس که معمولاً پاهای X یا O نامیده میشوند، استفاده میشود.
دیسمتری اندام تحتانی
دیسمتری اندام تحتانی بین ۲۱ تا ۳۲ درصد در کودکان شیوع دارد و به دو شکل مادرزادی و اکتسابی بروز میکند. اگر درجه ناهماهنگی بیشتر از ۲۵ میلیمتر باشد (در پایان رشد فرض میشود)، نشانه درمان به طور سنتی تأیید میشود، در حالی که اگر اختلاف کمتر از ۲ سانتی متر باشد، به طور کلی هیچ درمانی انجام نمیشود.
والگوس زانو
والگوس زانو وضعیتی است که در آن زانوها به سمت داخل قرار میگیرند و زمانی که کودک میایستد و مچ پاها از هم فاصله دارند، تقریباً لمس میشوند. در حالی که واروس زانو یک آسیبشناسی بسیار شایع در کودکان زیر ۲ سال است که در آن، هنگامی که کودک در وضعیت عمودی قرار میگیرد و پاهایش روی هم قرار میگیرد، زانوها به یکدیگر برخورد نمیکنند، در واقع فضایی
در همه این موارد و به ویژه در مواجهه با فرضیه واروس و والگوس زانو، مشاهده همیشه اولین گزینه است، زیرا اینها شرایطی هستند که تمایل دارند خودبهخود برطرف شوند. به عنوان مثال، تنها پس از ۷ یا ۸ سالگی، اگر درجه والگوس قابلتوجه باشد و باعث درد یا مشکل در راه رفتن شود، متخصص ارتوپد اطفال میتواند درمانهای جراحی یا غیره را توصیه کند.
با این حال، در مورد ژنوواروس، اگر هنوز در سن ۳ سالگی وجود داشته باشد، میتواند نشانه یک آسیبشناسی استخوانی باشد و بنابراین ممکن است آزمایشات تشخیصی لازم باشد، مانند عکسبرداری با اشعه ایکس از پاها در حالی که کودک ایستاده است. برای تعیین زوایای واروس و والگوس و ارزیابی ساختار بخشی از استخوان که هنوز در حال رشد است. با این اطلاعات میتوان هرگونه آسیبشناسی را شناسایی یا حذف کرد.
نکاتی که باید در مورد جراحی اپی فیزیودز بدانید
اینکه این روش چه زمانی و برای کدام بخشهای استخوانی اعمال میشود، باید توسط دکتری که درمان را انجام میدهد، با استفاده از روشهای مختلف (نمودار گرن اندرسون، منحنی موزلی، روش ضربکننده پالی، و غیره) محاسبه کند. در بزرگسالان، اپی فیزیودز یک گزینه نیست؛ زیرا هستههای رشد بسته هستند. برای کوتاهکردن یک پای بلند در یک فرد بالغ، یک تکه استخوان باید با جراحی برداشته شود. این کار معمولاً روی استخوان ران (استخوان ران) انجام میشود و استخوان با یک ناخن داخل مدولاری ثابت میشود.
مزایا و معایب عمل جراحی اپی فیزیودز
بزرگترین مزیت این روش این است که بلافاصله برابری ارتفاع را برای اختلاف طول کمتر از ۵ سانتی متر فراهم میکند. عیب رایج هر دو اپی فیزیودزیس و کوتاه شدن کاهش قد کلی بیمار است. از آنجایی که ما کوتاه کردن بیش از ۵ سانتی متر را توصیه نمی کنیم، کاهش قد هرگز بیش از ۵ سانتی متر نیست. در بیمارانی که نمی خواهند تحت عمل جراحی کوتاه کردن یا اپی فیزیودز برای اختلاف قد کمتر از ۵ سانتی متر قرار گیرند، باید بلند کردن ساق پا برای برابر کردن طول پا ترجیح داده شود. برای کاهش نیاز به افزایش طول دوم یا کاهش میزان افزایش طول، اپی فیزیودز و کوتاه شدن را میتوان با افزایش طول ترکیب کرد.
مزایای جراحی اپی فیزیودز:
- روش جراحی کم تهاجمی
- عملیات کوتاه
- از دست دادن خون کم
- ریسک عملیاتی پایین
- توانایی تحمل وزن کامل روی پاها بلافاصله پس از جراحی
- روش کمتر دردناک
خطرات جراحی اپی فیزیودز:
- از دست دادن اصلاح به دلیل رشد بعدی
- اصلاح بیش از حد یا کم اصلاح، تغییرات در آناتومی مفصل زانو
- حذف فلز پس از اصلاح
انواع جراحی اپی فیزیودز
این جراحی به طور معمول به دو روش دائمی و موقت انجام میشود که انتخاب تکنیک بسته به وضعیت بیمار و صلاح دید پزشک دارد.
اپی فیزیودز دائمی
اپفیزیودز دائمی یا به روش باز (مثلاً تکنیک Phemister) یا از راه پوست با کمک اسکوپی انجام میشود. در تکنیک Phemister یک استخوان مستطیلشکل حاوی صفحه رشد از قشر استخوان خارج میشود که دو سوم آن در متافیز قرار دارد، صفحه رشد کف آن خراش داده میشود و سپس قطعه استخوان برداشته شده ۱۸۰ درجه چرخانده میشود و قرار میگیرد. در این مکان؛ بنابراین با تغییر محل فیزیک، بهمرورزمان یک پل استخوانی بین اپیفیز و متافیز ایجاد میشود و ازدیاد طول این ناحیه برای همیشه متوقف میشود.
اپی فیزیودز موقت
در روش اپی فیزیودز موقت، از یک میخ U (منگنه) یا یک صفحه طراحی شده خاص که پل رشد را پل میکند، یا یک پیچ که صفحه رشد را می پوشاند استفاده میشود. توقف رشد با به دام انداختن صفحه رشد بین پاهای ناخن U در ۶ ماه اول اتفاق می افتد. هنگامی که برابری بین پاها به دست آمد، با حذف این مواد استئوسنتز، کشیدگی صفحه رشد به حالت عادی باز می گردد.
این عمل را میتوان با بیهوشی کامل یا موضعی انجام داد، بیمار میتواند روز بعد از عمل ترخیص شود و نیازی به استفاده از گچگیری یا وسایل پشتیبانی ندارد. این بدشکلی حداکثر ظرف ۱۸ ماه خود را اصلاح میکند.
کلام آخر
یکی از روشهای درمان ناترازی پای کودکان عمل جراحی اپی فیزیودز است که میتواند به صورت موقت یا دائم انجام شود. این روش درمانی دوره نقاهت کوتاهی دارد و در صورتی که در زمان مناسب انجام شود، موثر است. پیش از انجام جراحی و جهت دریافت مشاوره میتوانید به دکتر مهربان مهرآیین مراجعه کرده و تمامی سوالات خود را در این باره بپرسید.