آرتروسکوپی زانو یک روش جراحی بسته و کم تهاجمی است که امروزه توسط پزشکان ارتوپد استفاده می‌شود و با مشاهده تصویر داخل و اطراف مفاصل، امکان تشخیص و درمان بافت‌های آسیب دیده را فراهم می‌کند. در این بخش قصد داریم تا به طور کامل در خصوص آرتروسکوپی زانو، علت استفاده از این جراحی و نقاهت بعد از عمل را توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
آرتروسکوپی زانو چیست؟
آرتروسکوپی زانو یک جراحی بسته و کم تهاجمی است که بیشتر برای آسیب‌های منیسک و رباط استفاده می‌شود. به طور کلی این روش در مفاصل زانو و‌شانه ترجیح داده می‌شود. با این عمل جراحی دوران نقاهت بسیار کوتاه‌تر از سایر روش‌های جراحی زانو بوده و بازگشت به کار پس از عمل بسیار سریع است.
جهت اجرای آرتروسکوپی زانو، دو برش کوچک پوستی در نقاطی روی زانو ایجاد می‌شود. با استفاده از یک برش، پزشک ارتوپد، آرتروسکوپی را با یک دوربین فیلمبرداری وارد مفصل زانو می‌کند، در حالی که برش دیگر برای قرار دادن ابزارهای جراحی به کار می‌رود. این روش به پزشک ارتوپد امکان می‌دهد تا ساختارهای مفصل زانو را روی یک صفحه نمایش، مشاهده کرده و عمل جراحی را انجام دهد. با استفاده از آرتروسکوپی، بدون نیاز به برش‌های بزرگ و آسیب به بافت‌ها، بیماران به طریقی راحت‌تر بهبود می‌یابند.
در مورد مینیسکتومی بیشتر بخوانید!
ساختار مفصل زانو
زانوی شما بزرگترین مفصل و یکی از پیچیده‌ترین مفصل‌های بدن شما است. ساختارهای تشکیل دهنده مفصل زانو، عبارتند از:
استخوان‌ها: انتهای تحتانی استخوان ران، انتهای فوقانی استخوان ساق پا (درشت نی) و استخوان کاسه زانو (کشکک).
مینیسک: مینیسک‌ها، پد‌های غضروفی ضخیم به شکل نیمه ماه هستند. ۲ مینیسک در زانو وجود دارد، یکی در داخل و دیگری در خارج مفصل. آنها به عنوان یک ضربه گیر بین استخوان ران و استخوان درشت نی عمل می‌کنند و فشار روی مفصل را پخش و متعادل می‌کنند.
رباط‌ها: به بافت‌هایی که استخوان‌ها را به هم متصل می‌کنند، رباط می‌گویند. چهار رباط اصلی در زانو، استخوان‌ها را در کنارهم نگه می‌دارند و ثبات زانو را تضمین می‌کنند. رباط صلیبی قدامی و رباط متقاطع خلفی در دو طرف زانو قرار دارند.
غضروف مفصلی: انتهای استخوان ران و درشت نی که سطوح تشکیل دهنده مفصل زانو هستند و پشت کشکک با غضروف مفصلی پوشیده شده است. به لطف بافت صاف و لغزنده غضروف، به استخوان‌ها اجازه می‌دهد در حین حرکات زانو به نرمی روی یکدیگر بلغزند و آزادانه و بدون اصطکاک حرکت کنند.
سینوویوم: مفصل زانو توسط یک لایه نازک به نام سینوویوم احاطه شده است. این لایه غشایی، مایع سینوویال ترشح می‌کند که غضروف را روان می‌کند و اصطکاک را در حین حرکت کاهش می‌دهد.
همچنین در مورد آب آوردن زانو بیشتر بخوانید!
آرتروسکوپی زانو در چه مواردی انجام می‌شود؟
آرتروسکوپی زانو یک روش جراحی بسته است که می‌تواند توسط جراح ارتوپد در تشخیص و درمان جراحی بسیاری از مشکلاتی که به سطح غضروف و سایر بافت‌های نرم مفصل زانو آسیب می‌رساند، اعمال کند.
از آرتروسکوپی تشخیصی زانو برای تعیین علت زانو درد مقاوم یا درد زانو استفاده می‌شود که با یافته‌های اشعه ایکس و تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) قابل توضیح نیست.
موقعیت‌های کاربرد آرتروسکوپی زانو
اگرچه MRI یک روش تصویربرداری رادیولوژیکی بسیار حساس است، اما مشکلات مفصل زانو که گاهی در MRI دیده نمی‌شود، در آرتروسکوپی تشخیصی زانو تشخیص داده می‌شود. یکی دیگر از مزایای مهم آرتروسکوپی تشخیصی زانو این است که جراح ارتوپد می‌تواند هم تشخیص و هم درمان جراحی را در یک جلسه انجام دهد.
شرایطی که در آن آرتروسکوپی زانو انجام می‌شود:
- برای اهداف تشخیصی در تشخیص مشکل در مفصل زانو
- ترمیم پارگی مینیسک
- برداشتن قسمت پاره شده مینیسک
- بازسازی رباط صلیبی قدامی
- بازسازی رباط صلیبی خلفی
- برداشتن غشای سینوویال ضخیم شده
- تمیز کردن نوار‌های ضخیم شده (پلیکا)
- اصلاح سطوح آسیب دیده غضروف
- برداشتن تکه‌های استخوان یا غضروف داخل مفصل
- کاهش شکستگی‌های داخل مفصلی
- درمان مشکلات کلاهک زانو
- درمان عفونت مفصل زانو
- در کلسیفیکاسیون مفصل زانو، حذف ذراتی که باعث گیرکردن مفصل می‌شوند.
جراحی آرتروسکوپی زانو
آرتروسکوپی زانو را می‌توان تحت بیهوشی نخاعی (بی حسی زیر کمر) یا بیهوشی عمومی انجام داد. برای آرتروسکوپی زانو، برش‌های کوچک پوستی در دو نقطه روی زانو ایجاد می‌شود. ابزار آرتروسکوپ با دوربین فیلمبرداری از یکی از برش‌ها وارد می‌شود و ابزار جراحی از طریق دیگری وارد می‌شود تا به داخل زانو برسد. نور از ابزار آرتروسکوپ به مفصل داده می‌شود و تصویر داخلی زانو به دست آمده به صفحه نمایش منتقل می‌شود.
پزشک ارتوپد عمل جراحی را با مشاهده ساختارهای مفصل زانو بر روی صفحه نمایش انجام می‌دهد. مدت زمان عمل، بسته به مشکل زانو و روش جراحی که باید اعمال شود، متفاوت است. اکثر جراحی‌های آرتروسکوپی زانو کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. هنگامی که جراحی آرتروسکوپی زانو کامل می‌شود، برش‌های کوچک معمولاً با یک بخیه ساده بسته می‌شوند یا با بانداژ آنها را می‌پوشانند. از آنجایی که این برش‌ها بسیار کوچک هستند، به سرعت بهبود می‌یابند.
بهترین جراح زانو در تهران چه کسی است؟
پس از جراحی آرتروسکوپی زانو چه کنیم؟
این روش معمولاً یک جراحی روزانه است که نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. بیمار پس از بهبودی کامل از اثر بیهوشی می‌تواند در همان روز به خانه برود.
اکثر بیماران پس از جراحی آرتروسکوپی به عصای دستبند یا کمک‌های دیگر نیاز دارند. پزشک ارتوپد به بیمار اطلاع می‌دهد که با توجه به روش جراحی چه زمانی و چه مقدار وزن می‌تواند روی پا اعمال شود. اگرچه بهبودی پس از آرتروسکوپی زانو بسیار سریع‌تر از بهبودی جراحی سنتی باز زانو است، اما رعایت دستورالعمل‌های پزشک پس از بازگشت به خانه بسیار مهم است. لازم است برنامه ورزشی در خانه که بعد از جراحی داده می‌شود به طور مرتب اجرا شود. ورزش نه تنها باید حرکت زانو را افزایش دهد بلکه باید عضلات اطراف زانو را نیز تقویت کند. زمان بهبودی پس از آن با توجه به مشکل زانو و روش جراحی اعمال شده متفاوت است. به عنوان مثال، زمان بهبودی پس از جراحی‌های آرتروسکوپی مینیسک، ۱-۲ هفته در مواردی که فقط قسمت پاره شده برداشته می‌شود و ۴-۶ هفته بعد از ترمیم پارگی مینیسک می‌باشد.
خطرات و عوارض
میزان عوارض بعد از جراحی آرتروسکوپی کمتر از جراحی باز است. با این حال، مانند هر روش جراحی، خطرات و عوارض احتمالی وجود دارد. این‌ها عمدتاً در روش‌های آرتروسکوپی با نرخ پایین‌تری هستند. گاهی اوقات آسیب به زانوی شما می‌تواند آنقدر شدید باشد که با جراحی نمی‌توان آن را به طور کامل برگرداند؛ از جمله: خطرات مرتبط با آرتروسکوپی زانو، خطرات بیهوشی، درد، محدودیت حرکت، تورم در مفصل، جمع‌آوری خون در مفصل، عفونت، ترومبوفلبیت، آسیب غضروف، آسیب عصبی را می‌توان شمارش کرد.
نتیجه
آرتروسکوپی زانو یک روش جراحی بسته است که در تشخیص و درمان بسیاری از مشکلات زانو با موفقیت به کار می‌رود. از آنجایی که آرتروسکوپی یک روش کم تهاجمی است که با برش‌های کوچک انجام می‌شود، به بافت‌های اطراف آسیب نمی‌رساند. به همین دلیل بیماران پس از جراحی آرتروسکوپی زانو درد کمتری دارند و در مدت کوتاهی شروع به حرکت می‌کنند. اکثر بیماران در مدت کوتاهی پس از آرتروسکوپی زانو به زندگی قبلی خود باز می‌گردند.