آیا تابهحال زانوی ورمکرده را از نزدیک دیدهاید؟ زانویی که احساس میکنید حجم زیادی از آب پشت آن جمع شده و متورم شده است؟ در واقع مقدار کمی مایع در مفاصل ما وجود دارد. مایع موجود در مفاصل مادهای است که اصطکاک را کاهش میدهد و حرکات مفصل را تسهیل میکند و توسط سینوویوم واقع در داخل کپسول مفصلی تولید میشود. زمانی که مایع بیش از حد در داخل و اطراف مفصل جمع شود، زانو ورم میکند و بهاصطلاح به آن آب آوردن زانو میگویند. دلایل زیادی برای آب آوردن زانو وجود دارد که بسته به آن میتوان زانو را درمان کرد. در این بخش همراه ما باشید تا درمورد این دلایل آب آوردن زانو، تشخیص آن و نحوه درمان توضیح دهیم.
آب آوردن زانو (افیوژن زانو)
مقدار کمی مایع به نام مایع سینوویال به طور طبیعی در مفاصل وجود دارد. این مایع در مفصل اصطکاک را کاهش میدهد و حرکات مفصل را تسهیل میکند. باز هم این مایع توسط سینوویوم واقع در داخل کپسول مفصلی تولید میشود. هنگامی که مایع بیش از حد در داخل و اطراف مفصل جمع میشود، وضعیتی به نام افیوژن مفصلی رخ میدهد. هنگامی که این وضعیت در زانو رخ میدهد، اغلب به آن زانو متورم یا زانوی تاول گفته میشود.
علائم آب آوردن زانو
علائم را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
- تورم: پوست اطراف کاسه زانو به طور قابل توجهی متورم به نظر میرسد، به خصوص زمانی که زانوی آسیبدیده با زانوی طبیعی مقایسه شود.
- سفتی: پا ممکن است نتواند به طور کامل خم شود؛ زیرا مقدار زیادی مایع در مفصل زانو وجود دارد.
- درد: بسته به علت تجمع مایع در زانو، مفصل زانو میتواند بسیار دردناک باشد. در چنین مواردی، گاهی اوقات وزن دادن به مفصل زانو دشوار یا غیرممکن است.
علل آب آوردن زانو
علل تجمع مایع در زانو را میتوان در دو عنوان آسیبهای ضربهای، بیماریها و سایر شرایط دستهبندی کرد.
به طور کلی آسیبها و بیماریها که میتوانند باعث تجمع مایع در داخل و اطراف مفصل زانو شوند عبارتاند از:
- پارگی رباط به خصوص رباط صلیبی قدامی
- پارگی غضروف (مینیسک)
- روماتیسم مفصلی
- عفونت
- بورسیت زانو
- کیستها
- تومورها
- استفاده بیش از حد از مفصل (آسیب مکرر)
- شکستگی استخوان
- عفونتهای باکتریایی (آرتریت سپتیک)
- استئوآرتریت (کلسیفیکاسیون مفاصل)
- آرتریت روماتوئید و سایر روماتیسمهای التهابی
- نقرس یا بیماری نقرس کاذب
- تروماها
- آسیبهای ورزشی
درباره علت آب آوردن زانو بیشتر بدانید !
عوامل خطر برای تجمع مایع در زانو چیست؟
علاوه بر دلایل آب آوردن زانو، برخی موارد نیز هستند که باعث میشوند احتمال آب آوردن زانو بالا برد از جمله:
- سن: دژنراسیون مفصل به دلیل افزایش سن و در نهایت آرتروز در مفصل رخ میدهد. در این صورت امکان تجمع مایع در مفصل افزایش مییابد.
- ورزش: افرادی که در ورزشهایی که شامل خمشدن زانو هستند، مانند بسکتبال، شرکت میکنند، بیشتر در معرض آسیبهای زانو هستند که باعث تورم میشود.
- چاقی: اضافهوزن میتواند فشار بیشتری را بر روی مفصل زانو وارد کند و باعث اضافهبار بافت و مفاصل و تورم زانو شود. همچنین به تحلیلرفتن زانو کمک میکند. چاقی همچنین خطر ابتلا به آرتروز را افزایش میدهد که یکی از دلایل رایج تورم زانو است.
عوارض آب آوردن زانو
اگر زانوی آب آورده درمان نشود، میتواند مشکلات زیر را ایجاد کند:
- از دست دادن عضلات: از دست دادن مایعات در زانو میتواند به عملکرد ماهیچهها آسیب برساند. میتواند باعث ضعیفشدن و حتی آتروفی عضلات ران واقع در اطراف زانو شود.
- کیست بیکر: تجمع مایع در زانوی شما میتواند باعث ایجاد کیست بیکر در پشت زانوی شما شود. کیست بیکر متورم میتواند دردناک باشد، اما معمولاً با یخ و فشردهسازی بهبود مییابد. اگر تورم شدید باشد، ممکن است نیاز به برداشتن مایع باشد (آسپیراسیون کیست).
برای جلوگیری از تجمع مایع در زانو چه باید کرد؟
تجمع مایع در زانو معمولاً نتیجه یک آسیب یا بیماری مزمن است. برای مدیریت سلامت کلی و جلوگیری از صدمات:
- عضلات اطراف زانو را تقویت کنید: عضلات قوی اطراف مفصل میتوانند به کاهش فشار روی مفصل کمک کنند.
- ورزشهای کمتأثیر را انتخاب کنید: برخی از فعالیتها، مانند ایروبیک در آب و شنا، فشار ثابتی برای تحمل وزن بر روی مفاصل زانو وارد نمیکنند.
- وزن سالم را حفظ کنید: اضافهوزن باعث آسیب ساییدگی میشود که میتواند باعث تورم زانو شود.
تشخیص آب آوردن زانو
با یک شرححال دقیق و معاینه فیزیکی شروع میشود. پس از این، آزمایشهای زیر احتمالاً برای تعیین مشکل زمینهای که باعث تورم زانو میشود، مورد نیاز خواهد بود. تستهای تصویربرداری میتوانند به نشاندادن مشکل کمک کنند. گزینهها عبارتاند از:
- اشعه ایکس: اشعه ایکس میتواند استخوانهای شکسته یا دررفته را رد کند و مشخص کند که آیا آرتریت وجود دارد یا خیر.
- سونوگرافی: این آزمایش میتواند آرتریت یا اختلالات مؤثر بر تاندونها یا رباطها را بررسی کند.
- MRI: این آزمایش میتواند آسیبهای تاندون، رباط و بافت نرم را که در اشعه ایکس قابلمشاهده نیستند، تشخیص دهد.
آسپیراسیون مفصل (آرتروسنتز):
ممکن است مایع از داخل زانو خارج شود تا وجود موارد زیر بررسی شود:
- خونریزی که ممکن است ناشی از صدمات یا اختلالات خونریزی باشد
- باکتریهایی که میتوانند باعث عفونت شوند
- کریستالهای رایج برای نقرس یا نقرس کاذب
درمان آب آوردن زانو
درمان تجمع مایع در زانو بسته به علت تورم زانو، شدت آن و سابقه پزشکی بیمار متفاوت است. در صورت وجود عفونت، ابتدا باید عفونت را درمان کرد. در صورت وجود بیماری روماتیسمی باید درمان شود و در صورت وجود افیوژن به دلیل آرتروز باید مایع را تخلیه کرد و داروهای داخل مفصلی تجویز کرد. استفاده از کمپرس سرد، استراحت مفصل و کنترل وزن در صورت اضافهوزن برای درمان مهم هستند.
- داروها: ممکن است مسکن تجویز کند. انواع استروئیدها را میتوان به طور مستقیم به مفصل زانو برای تسکین التهاب تزریق کرد.
جراحی و سایر روشها:
درمان علت اصلی زانو متورم ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشد:
- آرتروسنتز: برداشتن (استنشاق) مایع از زانو میتواند به کاهش فشار روی مفصل کمک کند. پس از تنفس مایع مفصلی، ممکن است کورتیکواستروئید را برای درمان التهاب به مفصل تزریق کند.
- آرتروسکوپی: یک لوله روشن (آرتروسکوپ) از طریق یک برش کوچک به مفصل زانو وارد میشود. ابزارهای متصل به آرتروسکوپ میتوانند بافت شل را از زانو برداشته یا آسیب را ترمیم کنند.
- پروتز: اگر وزن دادن به مفصل زانو غیرقابلتحمل شود، ممکن است به جراحی تعویض مفصل زانو نیاز داشته باشید.
همچنین در مورد آرتروسنتز بیشتر بخوانید!