مفصل زانو یکی از قسمت‌های حساس بدن است که در صدد ضربات و آسیب‌های زیادی قرار می‌گیرد. درد و ناراحتی ناشی از این آسیب‌ها در طی سالیان اخیر افزایش داشته است، اما با وجود پیشرفت‌هایی در علم پزشکی می‌توان مفصل زانو را تعویض نمود. به این جراحی، عمل تعویض مفصل زانو یا “آرتوپلاستی زانو” گفته می‌شود. اگرچه این اقدام بسیار تأثیرگذار است؛ اما ممکن است عوارضی در پی داشته باشد، یکی از آن‌ها خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل است. با ما در این مقاله همراه باشید تا با این پدیده بیشتر آشنا شوید.
عوارض عمل تعویض مفصل
همان‌طور که گفته شد جراحی تعویض مفصل ممکن است با عوارض کوتاه مدت یا بلند مدتی همراه باشد. در ادامه برخی از عوارض تعویض مفصل زانو را مشاهده می‌نمایید.
- بروز عفونت در محل زانو
- آسیب به استخوان‌های اطراف
- شل شدن و یا تغییر محل مفصل پروتز شده
- اختلال در عروق خونی و اعصاب نزدیک به مفصل
- خشکی زانو و محدودیت در حرکت
عمل تعویض مفصل زانو به طور کلی اقدامی ایمن است و با انتخاب تکنیک درست، سایز و نوع پروتز متناسب، عوارض گفته شده را می‌توان به حداقل رساند.
علت خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل
یکی از رایج‌ترین عوارض احتمالی جراحی مفصل، خشکی زانو می‌باشد. در این صورت بیمار نمی‌تواند پای خود را به طور کامل صاف نگه دارد و یا خم کند. دلایل مختلفی برای این امر گفته شده است.
کنترل درد نامناسب
کنترل درد پس از تعویض مفصل معمولاً یک مشکل قابل کنترل است. اما برای برخی افراد، این موضوع می‌تواند دشوار باشد. برخی از بیماران تحمل عوارض جانبی داروهای مسکن را ندارند، اما عدم کنترل درد می‌تواند منجر به مشکل در افزایش دامنه حرکتی مفصل تازه تعویض شده، شود. باید توجه کنید که دستورات پزشک را به طور دقیق دنبال کنید.
تحرک ناکافی پیش از عمل
پیش از انجام عمل تعویض مفصل زانو، لازم است در نظر بگیرید که تا چه حد می‌توانید زانوی خود را پیش از جراحی حرکت دهید. افرادی که زانوهای سفتی داشته و به دنبال جراحی تعویض زانو هستند، احتمالاً پس از جراحی به تمرینات و مراقبت‌های بیشتری نیاز خواهند داشت.
آرتوفیبروز
آرتروفیبروز شرایطی است که در آن بدن، چسبندگی بیش از حد بافت اسکار را ایجاد کرده و باعث دردناک شدن حرکت زانو می‌شود. بافت اسکار جهت درمان و بهبود محل مورد نظر ایجاد می‌شود. اگرچه وجود این بافت برای تسریع روند بهبودی لازم و ضروری است، اما تشکیل بیش از حد آن می‌تواند مشکلاتی را به وجود آورد. آرتروفیبروز حدود ۳ تا ۱۰ درصد از بیمارانی که تحت عمل تعویض مفصل زانو قرار گرفته‌اند را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
قرارگیری نامتناسب مفصل ایمپلنت شده
جراحان تلاش می‌کنند تا تعادل زانو را در زمان جراحی حفظ کنند. به این معنا که یافتن اندازه و تراز مناسب تعویض زانو کاری دشوار است. زیرا مفصل زانو نباید خیلی سفت و یا شل باشد. در این حالت بیمار باید بتواند به راحتی پای خود را صاف نگه دارد و یا بدون درد خم کند. اشتباهات در زمان ایمپلنت ممکن است در حین عمل آشکار نباشد و تنها زمانی قابل توجه باشد که بیمار از جراحی بهبود یافته است.
تورم و تجمع مایع
تورم یا ادم یک عارضه رایج پس از جراحی است. تجمع مایع در اطراف محل جراحی می‌تواند منجر به سفتی مفصل شود. ورم در این ناحیه به بافت‌های اطراف فشار وارد کرده و مانع حرکت طبیعی مفصل می‌شود. در نتیجه دامنه حرکتی را محدود می‌نماید.
مدت زمان خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل
مدت زمان خشکی زانو پس از جراحی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. زیرا این امر بسته به شرایط عمومی هر بیمار می‌تواند تغییر کند. اما به طور کلی بیماران خشکی زانو را به مدت چند هفته و یا چند ماه تجربه خواهند کرد. باید توجه داشت که این عارضه موقتی بوده و پس از مدت زمان مشخصی درمان می‌شود. تنها لازم است در این بازه زمانی به طور مرتب با پزشک در ارتباط باشید و دستورات گفته شده را دقیق انجام دهید.
درمان خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل
اگرچه خشکی زانو پس از عمل تعویض مفصل امری قابل پیش‌بینی است اما می‌توان با انجام برخی موارد درد و ناراحتی ناشی از آن را بهبود داد.
فیزیوتراپی
یکی از مؤثرترین راه‌ها برای درمان سفتی زانو فیزیوتراپی است. انجام تمرینات مربوطه دامنه حرکتی را افزایش داده و از تشکیل زیاد بافت اسکار جلوگیری می‌نماید. این تمرینات متناسب با نیازهای خاص هر فرد طراحی شده و با پیشرفت بهبودی به تدریج بر شدت آن افزوده خواهد شد.
کنترل درد
درد می‌تواند خشکی زانو را تشدید کند. پزشک ممکن است داروهای ضد درد را برای بیمار تجویز نماید تا در مراحل اولیه بهبودی مؤثر باشد. با کاهش درد، حرکت دادن زانو و انجام تمرینات توان‌بخشی برای بیمار آسان‌تر خواهد بود.
ماساژ
ماساژ به افزایش گردش خون، کاهش تنش عضلانی و کاهش سفتی کمک می‌کند. با این حال، توجه فرمایید که این مورد تحت نظر متخصص انجام شود، زیرا ممکن است آسیب‌های خطرناکی به زانو بزند.
رژیم غذایی مناسب
نوشیدن آب کافی و دنبال کردن یک رژیم غذایی متعادل به تسریع بهبودی کمک به سزایی می‌کند. هیدراته ماندن سبب سلامت بافت زانو شده و از گرفتگی عضلات پیشگیری می‌نماید. همچنین مصرف کافی ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات ضد التهاب، می‌تواند به کاهش تورم و بهبودی کمک کند.
همچنین بخوانید: مراقبت‌های بعد از جراحی مفصل زانو
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورتی که برای مدت طولانی پس از عمل جراحی، بیمار نتواند زانوی خود را به خوبی حرکت دهد و درد زیادی در هنگام انجام امور روزانه احساس کند، باید به پزشک متخصص زانو مراجعه نماید. توجه کنید که خشکی و سفتی زانو برای مدت کوتاهی پس از عمل تعویض مفصل طبیعی است.
کلام آخر
خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل یکی از عوارض رایج این جراحی است. این امر سبب درد و کاهش دامنه حرکتی زانو می‌شود. باید توجه کنید که سفتی زانو در یک بازه زمانی مشخص اتفاق می‌افتد و پس از مدتی درمان می‌شود. لازم است با آگاهی از نشانه‌ها و روش‌های درمان خشکی زانو، روند بهبود را سرعت ببخشید.