درد کف پا ممکن است ناشی از انواع مختلف عوامل باشد. انحنای کف پا نقش مهمی در توزیع فشار در هنگام انجام فعالیتهای روزانه از جمله راه رفتن دارد. اگر انحنای کف پا یا بافتهای نرم اطراف آن مشکل داشته باشند، ممکن است درد در نقاط مختلف پا، زانو یا پایین کمر ایجاد شود. این نوع درد معمولاً هنگام ایستادن یا حتی راه رفتن برای مدت زمان طولانی تشدید میشود. مسائل عضلات و تاندونهایی که وظیفه حفظ انحنای کف پا را بر عهده دارند، اغلب منجر به این شرایط میشوند. در این مقاله، به بررسی علل درد کف پا و راههای درمان آن میپردازیم.
ساختار پا
ساختار پا شامل ۲۶ استخوان، ۳۳ مفصل، ماهیچههای متعدد، تاندونها، رباطها، رگهای خونی، اعصاب و ساختارهای لنفاوی است. استخوانهای موجود در ساختار پا، قوس پا را تشکیل میدهند. مفصل مچ پا از محل اتصال پا و ساق پا تشکیل میشود. استخوانهای پا ابتدا مفاصلی را تشکیل میدهند که با کپسولهای مفصلی هماهنگ با یکدیگر احاطه شدهاند. این مفاصل توسط بافتهای فیبری به نام رباطها به هم متصل میشوند.
چه چیزی باعث درد کف پا میشود؟
دردی که در زیر پا احساس میشود به دلیل شرایطی مانند دویدن، استفاده از کفشهای خیلی تنگ، ورزش، التهاب کف پا یا نوروم مورتون ایجاد میشود. فاشیای کف پا میتواند باعث درد کوبنده در قسمت پایین پا در نزدیکی پاشنه پا شود. داشتن کف پای صاف یا قوس دار، اضافه وزن، راه رفتن بیش از حد بر روی سطوح سخت، راه رفتن با پای برهنه و بارداری از علل شایع فاشیای کف پا هستند که میتواند به نوار بافتی که از استخوان پاشنه تا قوس امتداد مییابد آسیب برساند.
در مورد درد ساق پا بیشتر بدانید!
عوامل خطر برای درد کف پا چیست؟
مشکل درد کف پا؛ ممکن است ناشی از بیماریهای مختلف، بدشکلیها، شرایط بیومکانیکی، انتخاب نادرست کفش یا آسیبهای مختلف باشد. علاوه بر این، عفونتها، ویروسها، قارچها و باکتریها نیز میتوانند باعث درد شوند زگیلهای کف پا که توسط ویروسها ایجاد میشوند، میتوانند باعث التهاب و درد شوند. قارچ پا نیز از جمله دلایلی است که باعث التهاب و درد در کف پا میشود. میخچههای زیر پا یکی از علل درد پا هستند. علاوه بر این عوامل، بیماران دیابتی به دلیل ضعف سیستم ایمنی، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت هستند. پا درد همچنین میتواند در اثر آسیب به پوست و ساختارهای داخلی، ضربههای جزئی ایجاد شود.
میکروتروما میتواند در اثر راه رفتن روی سطوحی که خیلی سخت یا خیلی نرم هستند، یا از انتخاب کفش نامناسب با کفیهای رخ دهد. پوشیدن کفشهای خیلی باریک یا پاشنه بلند می تواند باعث درد در جلوی پا شود. پوشیدن کفشهای تنگ به مدت طولانی در طول روز به سلامت پا آسیب میرساند. کفشهایی که برای ورزش مناسب نیستند از جمله عواملی هستند که باعث درد پا در حین فعالیت میشوند. همچنین تصلب شرایین و اختلالات گردش خون در پاها نیز میتواند باعث درد پا شود. این پا درد بعد از ورزش رخ میدهد.
علتها و عوامل درد کف پا
پیشتر در مورد علت و عوامل درد کف پا صحبت کردیم. و با عوامل معمول و شایع آن آشنا شدید. در این قسمت قصد داریم به طور تخصصیتر به عوامل دردکف پا بپردازیم. این عوامل عبارتند از:
- فاسیای کف پا
- شکستگی ناشی از فشار
- تاندونیت تیبیال خلفی
- سندرم تونل تارسال
فاسیای کف پا
فاسیای کف پا یک باند فیبری ضخیم است که در امتداد کف پا قرار دارد و نقش مهمی در حفظ انحنای کف پا و انتقال نیرو در حین حرکت دارد. یکی از مشکلات شایع در این زمینه، فاسیئیت کف پا است. این وضعیت زمانی که فشار یا کشیدگی بیش از حد بر روی فاسیا اعمال میشود به وجود میآید. که ممکن است ناشی از ایستادن طولانی، افزایش فعالیت ناگهانی یا تغییر در وضعیت پا باشد. در نتیجه، فاسیا ملتهب و متورم میشود، که معمولاً با ظهور خار پاشنه همراه است. خار پاشنه به افزایش استخوان در ناحیه اتصال فاسیا به استخوان پاشنه اشاره دارد و ناشی از کشیدگی مکرر در این ناحیه است. اگر فشار به استخوان پاشنه به مرور زمان ادامه یابد، یک زائده استخوانی در این محل شکل میگیرد. فاسیئیت کف پا یکی از علل رایج دردکف پا است و معمولاً پس از انجام فعالیتها یا استراحت طولانی احساس میشود.
شکستگی ناشی از فشار
یکی از علل رایج برای درد در انگشتان پا و کف پا، وجود شکستگی ناشی از فشار است. این نوع شکستگیها معمولاً به علت تحمل فشار اضافی بر روی یکی از استخوانهای پا ناشی از فعالیتهایی مانند پریدن و دویدن ایجاد میشوند. به ویژه در فعالیتهای تکراری و هنگام افزایش ناگهانی فعالیت، این شکستگیها اتفاق میافتند. حتی اگر این شکستگیها به صورت کوچک باشند، میتوانند منجر به درد شدیدی در ناحیه کف پا شوند.
در مورد شکستگی پا بیشتر بخوانید!
تاندونیت تیبیال خلفی
تاندونیت تیبیال خلفی معمولاً ناشی از استفاده زیاد از عضله ساقی خلفی در فعالیتهایی مانند ورزشهایی با سطح تماس بالا، مثل فوتبال یا تنیس، یا ناشی از آسیبدیدگیهایی همچون زمین خوردن، ایجاد میشود. این شرایط منجر به التهاب یا حتی پارگی تاندون میشوند و میتوانند باعث درد در ناحیه کف پا شوند. عمدتاً در هنگام انجام فعالیتها یا در حالت ایستادن به مدت طولانی، درد افزایش مییابد. اگر این مشکل برقرار بماند، قسمت داخلی پا (انحنا یا قوس میانی کف پا) به تدریج انحنای خود را از دست میدهد و در نهایت باعث صاف شدن کف پا میشود.
سندرم تونل تارسال
سندرم تونل تارسال در اثر فشار به عصب تیبیال در حین عبور از تونل تارسال در بخش میانی استخوان قوزک ایجاد میشود. این شرایط میتوانند باعث درد در ناحیه کف پا و احساس گزگزی شوند. بیشترین تأثیر این شرایط بر بخش پاشنه دیده میشود که به سمت انگشتان شست و سه انگشت مجاور آن کشیده میشود. همچنین، این مشکل ممکن است با احساس گرما و سرما در امتداد ناحیه کف پا همراه باشد. عواملی که باعث محدود شدن فضا در ناحیه تونل تارسال میشوند، میتوانند شامل تشکیل کیست، برآمدگی، زائدههای استخوانی و ورم در ناحیه قوزک به دلیل آسیبدیدگی یا تومور باشند.
درمان درد کف پا
روش درمان درد کفپا به طور مستقیم با علت ایجاد آن مرتبط است. در مراحل اولیه، تشخیص دقیق علت درد نقش حیاتی در انتخاب بهترین راهکارهای درمانی دارد. در مواقعی که مشکل جدی باشد، از روشهایی مانند تزریق استروئید و شاک ویو تراپی ممکن است برای کاهش درد و ورم و همچنین بهبود علت ایجاد درد استفاده شود. انتخاب مناسبترین راهکار درمانی وابسته به شدت و علت دقیق درد، سابقه پزشکی فرد و نیازهای او است.