ترقوه یکی از شکننده‌ترین استخوان‌های بدن است بنابراین دانستن علائم، راه‌های تشخیص و درمان آن برای افراد مفید است. علائم شکستگی ترقوه شامل درد شدید، تورم در محل شکستگی و در برخی مواقع، تغییر شکل قابل مشاهده است. شکستگی ترقوه، از طریق معاینه فیزیکی و عکس برداری با اشعه ایکس تشخیص داده می‌شود. برای آشنایی کامل علائم، دلایل، روش‌های تشخیص و درمان آن تا آخر مقاله را مطالعه کنید.
شکستگی ترقوه چیست؟
شکستگی ترقوه، شکستگی در استخوان ترقوه است. هر فرد دو ترقوه دارد که شامل استخوان‌های بلند، باریک و S شکل که شانه‌ها را به قسمت بالایی سینه متصل می‌کنند است. شکستگی استخوان ترقوه شایع است و نزدیک به ۵ در ۱۰۰ از شکستگی‌های استخوان در افراد بزرگسال را شامل می‌شود.
انواع شکستگی ترقوه
استخوان ترقوه می‌تواند در یک مکان ترک بخورد یا به چند قطعه تبدیل شود، احتمال دارد تکه‌های شکسته شده در جای خود ترمیم شوند و یا ممکن است در جای خود قرار نگیرند. شکستگی‌های ترقوه اساساً بر اساس محل به سه نوع تقسیم می‌شوند. شکستگی‌های نزدیک جناغ، کمتر شایع هستند (کمتر از ۵ درصد از کل شکستگی‌های ترقوه)، شکستگی‌های نزدیک مفصل AC دومین شکستگی شایع هستند و می‌توانند الگوهای مختلفی داشته باشند. شایع‌ترین شکستگی‌های ترقوه در وسط شفت استخوان، تقریباً در نیمه راه بین جناغ و مفصل AC زخ می‌دهند.
بیشتر بخوانید: دررفتگی مفصل شانه:علائم، علل + روش‌های درمان
ترقوه کجاست؟
ترقوه، استخوانی است که سینه را به شانه متصل می‌کند. این استخوان بسیار محکم است که شکلی مانند S دارد و در بسیاری از افراد به راحتی دیده می‌شود. در مفصلی با غضروفی به نام مفصل استرنوکلاویکولار به جناغ متصل می‌شود. در انتهای دیگر، استخوان با ناحیه شانه در قسمتی از تیغه شانه (کتف) به نام آکرومیون متصل می‌شود. مفصلی که در انتهای استخوان حاوی غضروف قرار دارد، مفصل آکرومیوکلاویکولار نامیده می‌شود.
استخوان ترقوه به عنوان یک پایه برای اتصال جناغ به تیغه شانه عمل می‌کند. به دلیل موقعیت مهم ترقوه، هر نیروی شدید وارد بر شانه، مانند افتادن مستقیم روی شانه یا افتادن روی بازو، نیرو را به ترقوه منتقل می‌کند. در نتیجه، استخوان ترقوه یکی از استخوان‌های بدن است که به شدت در معرض شکستگی قرار دارد.
علل شکستگی ترقوه
ترقوه زمانی می‌شکند که نیرو یا فشار باعث شکستن آن شود. علل شایع عبارت‌اند از:
- آسیب (تروما) مانند: اسکی، هاکی، فوتبال و سایر ورزش‌ها
- ضربه‌های مستقیم به ترقوه، مانند تصادف رانندگی
- افتادن روی ترقوه یا بازوی کشیده
- عبور از کانال زایمان برای نوزاد
علائم شکستگی ترقوه
اگر استخوان ترقوه بشکند، نشانه‌هایی تجربه می‌شوند که عبارت‌اند از:
- صدای کوبیدن یا ساییدن هنگام شکستن استخوان
- درد شدید، که با حرکت دادن آن ناحیه بدتر می‌شود
- شانه به سمت پایین یا به سمت جلو خم می‌شود زیرا استخوان دیگر آن را پشتیبانی نمی‌کند
- مشکل در حرکت یا بلند کردن بازو، همراه با احساس ساییدن احتمالی هنگام انجام این کار
- کبودی، تورم و درد در ناحیه شکستگی
- برآمدگی که می‌توانید از روی پوست ببینید
- بی‌حسی یا سوزن و سوزن شدن
- بیرون زدن استخوان از طریق پوست، همراه با خونریزی (به ندرت)
اقدامات برای شکستگی ترقوه
اگر فکر می‌کنید که ترقوه شکسته است، بهتر است فورا به دنبال درمان پزشکی باشید. بهترین راه برای درمان آسیب تا زمانی که بتوانید به پزشک یا مرکز اورژانس برسید، بی‌حرکت کردن بازو و شانه با نگه داشتن بازو نزدیک بدن با استفاده از پارچه، طناب و… است. شما باید هر بار ۲۰ تا ۳۰ دقیقه یخ را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. داروهای ضد درد و ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش و تسکین درد مفید هستند. تنها زمانی که نباید دارو مصرف کنید، زمانی است که استخوان‌ها پوست را سوراخ کرده باشند. در این صورت، شکستگی ممکن است برای درمان نیاز به جراحی باشد. اگر آسیب نزدیک جناغ است و تنگی نفس یا مشکل در بلع دارید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از شکستگی ترقوه
به صورت کلی شکستن استخوان ترقوه، به صورت غیر منتظره اتفاق می‌افتد و اکثرا ناشی از از حوادث و اتفاقات است. بنابراین پیشگیری از آن بسیار مشکل است، اما برخی چیزها می‌توانند به حفظ ایمنی استخوان‌ها کمک کنند که عبارت‌اند از:
- هنگام سوار شدن به وسیله نقلیه مسائل ایمنی رانندگی را رعایت کرده و کمربند ایمنی را ببندید.
- از رژیم غذایی متعادل با کلسیم فراوان استفاده کنید تا استخوان‌های خود را قوی نگه دارید.
- برای هر ورزش یا فعالیتی که انجام می‌دهید (مانند دوچرخه سواری) از تکنیک و موقعیت بدنی درست استفاده کنید.
- هنگام ورزش یا شرکت در سرگرمی‌ها از وسایل حفاظتی استفاده کنید.
تشخیص
اگر فکر می‌کنید استخوان ترقوه خود را شکسته اید، فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. مراحل تشخیص عبارت‌اند از:
- معاینه اولیه برای شنیدن شرح اتفاقی که برای استخوان افتاده است.
- معاینه فیزیکی برای بررسی استخوان شکسته شده
- عکس برداری از ناحیه آسیب دیده با اشعه ایکس برای تایید شکستگی استخوان. اشعه ایکس همچنین می‌تواند نشان دهد که شکستگی دقیقا کجاست، چقدر بد است و آیا استخوان‌های دیگری شکسته است یا خیر؟
آزمایشات شکستگی ترقوه
- آرتریوگرافی یا آرتریوگرام، که از اشعه ایکس و رنگ برای دیدن داخل رگ‌ها استفاده می‌شوند.
- سی تی اسکن، تصاویر دقیق‌تری نسبت به اشعه ایکس ارائه می‌دهد.
- اولتراسوند، از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از آنچه در بدن اتفاق می‌افتد استفاده می‌کند.
درمان پزشکی
اکثر شکستگی‌های ترقوه نیازی به جراحی ندارند. اگر قسمت‌های شکسته‌شده استخوان در موقعیت خوبی برای التیام باشد، روش‌های درمان آن عبارت‌اند از:
- حمایت از بازو: یک بند می‌تواند به بیمار کمک کند که در هنگام بهبودی احساس راحتی بیشتری داشته باشد. همچنین می‌تواند از حرکت قسمت‌های شکسته استخوان در اطراف جلوگیری کند.
- دارو: مصرف داروها می‌توانند با بهبود شکستگی استخوان، درد را تسکین دهند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست می‌تواند تمرینات خاصی را به بیمار آموزش دهد. این تمرینات حرکت بازو را بهبود می‌بخشد، شانه را تقویت می‌کند و از خشک شدن عضلات جلوگیری می‌کند. می‌توانید تمرینات را در مطب فیزیوتراپیست، در خانه یا هر دو انجام دهید.
جراحی
جراحی برای درمان شکستگی ترقوه را جا اندازی باز و فیکساسیون داخلی می‌نامند. این عمل، قطعات شکسته استخوان ترقوه را به جایی که تعلق دارد برمی گرداند؛ سپس از دستگاه‌های فلزی برای نگه داشتن قطعات در جای خود استفاده می‌کند. جراح ارتوپد، این روش را با استفاده از موارد زیر انجام می‌دهد:
- صفحات و پیچ‌هایی که به سطوح بیرونی استخوان متصل می‌شوند.
- سخت‌افزار معمولاً پس از بهبودی استخوان برداشته نمی‌شود، مگر اینکه باعث ناراحتی شود (این معمولا یک سال یا بیشتر پس از جراحی اتفاق می‌افتد).
- پین یا پیچ استخوان، معمولاً پس از بهبود شکستگی برداشته می‌شوند.
بیشتر بخوانید: جراحی شانه: انواع روش و مزایای جراحی شانه
کلام پایانی
ترقوه یکی استخوان‌های بدن است که بسیار شکننده است. علائم شکستگی استخوان ترقوه شامل درد شدید و تورم در محل شکستگی و در برخی موارد با تغییر شکل قابل مشاهده همراه است. شکستگی ترقوه از طریق معاینه فیزیکی و عکس برداری با اشعه ایکس تشخیص داده می‌شود. بی‌حرکتی با استفاده از اسلینگ اغلب برای درمان شکستگی ترقوه همراه با سرما درمانی و دارو برای تسکین درد استفاده می‌شود. در بیشتر موارد شکستگی استخوان ترقوه، پس از بهبودی شکستگی، محدودیتی وجود ندارد.
سوالات متداول
در کودکان (کمتر از ۸ سال) ممکن است در چهار یا پنج هفته بهبود یابد و شکستگی ترقوه در نوجوانان ممکن است شش تا هشت هفته طول بکشد. با این حال، شکستگی در بزرگسالان یا نوجوانانی که رشد آن‌ها متوقف شده است، ۱۰ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد تا بهبود یابد و ممکن است بیشتر طول بکشد.
گاهی اوقات برای درمان شکستگی استخوان ترقوه نیاز به جراحی است. این شرایط زمانی است که رگ‌های خونی یا اعصاب آسیب می‌بینند و شکستگی در موقعیت مناسبی برای بهبودی قرار ندارد.