ناهنجاری والگوس انگشت شست پا، که معمولا به عنوان بونیون شناخته می‌شود، یک وضعیت بسیار شایع و دردناک و ناتوان کننده با علت نامشخص است. این موضوع مروری بر آناتومی، پاتوفیزیولوژی، تشخیص و مدیریت هالوکس والگوس (HV) در بزرگسالان ارائه می‌کند. در ادامه مقاله، به تمام نکات در مورد انحراف شست پا خواهیم پرداخت. برای آشنایی با علائم، عوارض، علل، پیشگیری، راه‌های تشخیص و درمان آن تا انتهای مقاله، همراه ما باشید.
انحراف شست پا چیست؟
تغییر شکل هالوکس والگوس، به عنوان انحراف شست پا، در اولین متاتارس تعریف می‌شود. انحراف هالوکس در درجه اول در صفحه عرضی رخ می‌دهد و این بدشکلی اغلب شامل چرخش انگشت پا در صفحه فرونتال نیز می‌شود که باعث می‌شود ناخن پا به سمت وسط قرار گیرد. این دو انحراف منجر به استفاده از اصطلاحات مختلف برای توصیف ناهنجاری شده است. در متون ارتوپدی، اغلب به آن «hallux valgus» می‌گویند، در حالی که برخی از متون پزشکی پا اصطلاح «hallux abductovalgus» را ترجیح می‌دهند. بیماران با عبارت «بونیون» بیشتر آشنا هستند.
همچنین بخوانید: شکستگی پا: انواع، علائم، علت، تشخیص و درمان
آناتومی و بیومکانیک
تعاریف و آناتومی اصلی جلوی پا طبق قرارداد، انگشتان پا و متاتارس مربوطه آن‌ها از یک (انگشت پا بزرگ) تا پنج (انگشت کوچک) شماره‌گذاری می‌شوند. انگشت بزرگ دو فالانژ دارد، در حالی که انگشتان دوم تا پنجم معمولا دارای سه فالانژ هستند. تاندون‌ها و رباط‌ها در پایه هر فالانکس قرار می‌گیرند. شریان دیجیتال و عصب با هم از کناره‌های هر انگشت پا عبور می‌کنند.
- پرتو: قسمت جلویی پا از پنج برآمدگی طولی به نام پرتوها تشکیل شده است که از متاتارس و استخوان‌های هم‌تراز با متاتارس و نزدیک به آن، مانند میخی یا استخوان‌های مکعبی تشکیل شده است. HV شامل اولین پرتو می‌شود.
- زاویه هالوکس ابداکتوس: زاویه هالوکس ابداکتوس (HA؛ یا HV) با تقسیم محور طولی هالوکس و محور طولی اولین متاتارس ایجاد می‌شود. از نظر تاریخی، زاویه HA بیش از ۱۵ درجه غیر طبیعی در نظر گرفته می‌شد، اما چنین تغییر شکل‌هایی همیشه علامت دار نیستند و در برخی موارد، زاویه HA > ۱۵ درجه به طور طبیعی به دلیل شکل سطوح مفصلی درگیر رخ می‌دهد. تحقیقات معاصر نشان می‌دهد که زاویه HA ≥۲۰ درجه غیر طبیعی است.
انواع انحراف شست پا
بون‌های روی انگشت شست پا، در اثر فشار اضافی رایج‌ترین هستند، اما می‌توانند روی انگشتان دیگر و به دلایل دیگر نیز ایجاد شوند. انواع دیگر بونیون عبارتند از:
- بونیون‌های مادرزادی (congenital hallux valgus): برخی از نوزادان با بونیون به دنیا می‌آیند.
- هالوکس والگوس نوجوانان: این‌ها انواع بونیون هستند که افراد کمتر از ۱۸ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
- بونیون خیاط (بنیونت): بونیون‌های خیاط در پایه انگشت کوچک، شکل می‌گیرند. آن‌ها معمولاً نتیجه پوشیدن کفش‌هایی هستند که به درستی جا نمی‌شوند یا انجام فعالیتی که انگشت کوچک پا را به سمت انگشتان دیگر فشار می‌دهد.
همچنین بخوانید: انحراف زانو چیست؟
علائم انحراف شست پا
واضح‌ترین علامت بونیون رشدی است که در پایه انگشت شست پا ایجاد می‌شود. معمولاً می‌توانید برآمدگی استخوانی را ببینید و احساس کنید. بونیون می‌تواند علائم دیگری ایجاد کند که عبارت‌اند از:
- درد یا سفتی در انگشت شست پا
- تورم
- تغییر رنگ یا قرمزی
- ناتوانی در حرکت یا خم کردن انگشت شست پا (ممکن است هنگام خم کردن انگشت پا احساس درد یا احساس سوزش کنید)
- مشکل در پوشیدن برخی از انواع کفش یا دردی که با پوشیدن کفش بدتر می‌شود
- میخچه یا پینه
- انگشت چکشی (تاندون‌ها و مفاصل انگشتان پا دردناک و سفت)
- بی‌حسی در انگشت شست پا یا اطراف آن
علل انحراف شست پا
تنها یک دلیل برای ایجاد bunions وجود ندارد. تصور می‌شود که ترکیبی از عوامل مانند: سابقه خانوادگی، ساختار استخوان غیر طبیعی، افزایش حرکت و انتخاب کفش، می‌تواند باعث ایجاد آن‌ها شوند. هنگامی که چیزی برای مدت طولانی (معمولاً سال‌ها) به مفصل شست پا فشار اضافی وارد می‌کند، این فشار می‌تواند مفصل را از حالت طبیعی خود خارج کند و به سایر انگشتان پا فشار بیاورد. در نهایت، زمانی که بدن برای بیرون راندن انگشت پا از محل معمول خود جبران می‌کند، یک بونیون روی مفصل MTP ایجاد می‌شود. شایع‌ترین دلایل فشار اضافی روی مفصل شست پا عبارتند از:
- پوشیدن کفش‌های باریک یا نوک تیز که به انگشتان پا فشار می‌آورند
- راه رفتن
- شرایط سلامتی که باعث التهاب می‌شوند (مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس)
- ایستادن یا کار کردن در حالت ایستاده برای مدت طولانی
- عوامل خطر
- گروه‌های خاصی از افرادی که بیشتر احتمال دارد بونیون داشته باشند عبارتند از:
- زن‌ها
- بیش از ۷۰ درصد از افرادی که بونیون دارند، سابقه خانوادگی این مشکل را دارند
- افراد با سابقه آسیب پا (از جمله ورزشکاران)
عوارض
داشتن بونیون ممکن است خطر ابتلا به مواردی را افزایش دهد که عبارت‌اند از:
- بورسیت (کیسه‌های دردناک و پر از مایع در اطراف مفاصل)
- انگشت چکشی
- آرتروز
پیشگیری
از آنجایی که بونیون‌ها به دلیل ترکیبی از چندین دلیل مختلف ایجاد می‌شوند، پیشگیری از آن دشوار است. همانطور که گفته شد، پوشیدن کفش‌های مناسب ممکن است به کاهش پیشرفت بونیون کمک کند. به طور کلی، نکات زیر را برای پیدا کردن کفش‌های راحت و مناسب برای پاهایتان دنبال کنید:
- از کفش‌هایی با نوک باریک و نوک تیز خودداری کنید، به خصوص اگر محکم روی انگشتان پا قرار می‌گیرند.
- حتی اگر اندازه خود را می‌دانید، چند جفت کفش بپوشید تا مطمئن شوید که بهترین تناسب را دارید. اندازه کفش‌های برچسب دار همیشه بین برندها و مدل‌ها یکسان نیست.
- قبل از خرید کفش‌های نو بنشینید، بایستید و راه بروید. مطمئن شوید که هیچ حرکت یا موقعیتی به انگشتان پا آسیب نمی‌رساند، نیشگون نمی‌گیرد یا فشار نمی‌آورد.
- پوشیدن کفش در پایان روز ممکن است تناسب دقیق‌تری به شما بدهد (پاهای شما به طور طبیعی در طول یک روز کمی متورم می‌شوند و در اواخر روز بزرگتر از اول صبح می‌شوند).
تشخیص
پزشک با یک معاینه فیزیکی، بونیون را تشخیص می‌دهد. آن‌ها پا را معاینه می‌کنند و در مورد علائم می‌پرسند. هنگامی که برای اولین بار متوجه برآمدگی در نزدیکی انگشت شست پا شدید یا اگر فعالیت‌های خاصی علائم را بدتر می‌کند، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد که بیمار به یک متخصص پا مراجعه کند.
آزمایشات
ممکن است برای تشخیص بونیون به هیچ آزمایشی نیاز نباشد. پزشک، از اشعه ایکس پا برای تعیین تراز کلی استخوان‌ها و مفصل MTP استفاده می‌کند.
درمان
رایج‌ترین درمان‌های بونیون عبارتند از:
- تغییر کفش: تعویض کفش با پنجه پهن و عمیق می‌تواند فشار را از انگشتان پا کم کند. ممکن است بتوانید از یک وسیله کششی برای گشاد کردن کفش‌هایی که قبلاً دارید استفاده کنید.
- نوار بونیون و نوار چسب: پدهای بونیون بدون نسخه (OTC) ناحیه اطراف بونیون را برای کاهش فشار، بالشتک می‌کنند. پزشک، ممکن است استفاده از نوار پزشکی را برای نگه داشتن انگشتان پا در موقعیت صحیح پیشنهاد کند.
- دستگاه‌های ارتز: ارتزها درج‌های کفشی هستند که از پاها حمایت می‌کنند. ممکن است به ارتزهای بدون نسخه یا درج‌های سفارشی نیاز داشته باشید. پزشک، ممکن است پیشنهاد کند که بین انگشت شست پا و انگشت دوم نیز یک فاصله قرار دهید. زمانی که کفش نپوشیدید ممکن است نیاز به استفاده از آتل برای صاف نگه داشتن انگشت شست پا داشته باشید.
- مسکن ها: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) درد و تورم را کاهش می‌دهند. ممکن است به قرص‌هایی که از طریق دهان مصرف می‌کنید یا NSAIDهای موضعی (کرم‌ها یا پمادهایی که به پوست خود در اطراف بونیون می‌مالید) نیاز داشته باشید.
- یخ درمانی: استفاده از یخ یا کمپرس سرد روی انگشت آسیب دیده نیز ممکن است کمک کند. یک بسته سرد را در یک حوله نازک بپیچید تا مستقیماً روی پوست قرار نگیرد.
- کورتیکواستروئیدها: کورتیکواستروئیدها داروهای تجویزی هستند که التهاب را کاهش می‌دهند.
- فیزیوتراپی: ممکن است لازم باشد برای تقویت پای خود با یک فیزیوتراپ کار کنید. آن‌ها تمرینات یا کشش‌هایی را می‌دهند که ممکن است موجب شوند، انگشتان پا در تراز بهتری بمانند.
- جراحی: اگر سایر درمان‌ها علائم را تسکین ندهند یا راه رفتن بسیار دردناک باشد، ممکن است پزشک، جراحی اصلاح بونیون را توصیه کند. جراح به بیمار می‌گوید که به چه نوع جراحی نیاز دارد و چه چیزی را باید انتظار داشته باشد.
کلام پایانی
در این مقاله، به صورت کامل تمام مسائل مربوط با انحراف انگشت شست پا را مورد بررسی قرار دادیم و علائم و عوارض آن را توضیح دادیم. برای پیشگیری از این بیماری راه‌هایی وجود دارد که به آن‌ها پرداختیم. در این مقاله، به صورت مفصل انواع و علل ایجاد آن را نیز مورد بررسی قرار دادیم و راه‌های تشخیص و درمان آن را نیز مورد بررسی قرار دادیم.
سوالات متداول
نه، بونیون‌ها از بین نمی‌روند و نمی‌توانید به تنهایی بونیون‌ها را درست کنید. اگر بونیون دارید به پزشک یا متخصص پا مراجعه کنید. آن‌ها آن را تشخیص داده و درمان‌هایی را برای تسکین علائم پیشنهاد می‌کنند.