در رفتگی لگن در کودکان که به آن دیسپلازی مادرزادی گفته میشود یکی از بیماریهایی است که به علت اشکال در ساختار مفصلی کودکان به وجود میآید و اگر به علائم دررفتگی لگن در کودکان توجه نشود، میتواند خطراتی چون دررفتگی دائمی همراه با خطر لنگش، درد مزمن و ایجاد زودرس آرتروز را در پی داشته باشد. به همین جهت تشخیص زودهنگام در رفتگی لگن در کودکان میتواند از عواقبت احتمالی جلوگیری کند. به طور کلی علائم در رفتگی لگن در کودکان شامل عدم تقارن تحرک و انعطافپذیری باسن کودک یا نوزاد، اندام تحتانی با طولهای مختلف، اگر کودک لنگ میزند، روی انگشتان پا راه میرود یا راهرفتن ناپایدار است.
در ادامه همراه ما باشید تا هریک از علائم کلی و تخصصی در رفتگی مفصل لگن در کودکان بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
علائم در رفتگی لگن در کودکان
علائم در رفتگی لگن در کودکان همیشه واضح نیستند و در برخی موارد چون در رفتگی خفیف، ممکن است علائمی در کودک مشاهده نشود یا این علائم به حدی تخصصی باشند که به صورت عادی متوجه آن نشویم و در ویزیت پزشکی به در رفتگی لگن کودک خود پی ببریم. به طور کلی علائم واضح در رفتگی لگن شامل موارد زیر است که در صورت مشاهده هر یک از آنها بهتر است به پزشک اطفال یا متخصص ارتوپدی مراجعه فرمایید.
نشانه در رفتگی لگن در کودکان
- کودک شما از راهرفتن امتناع میکند.
- وقتی که راه میرود، احساس درد در زانو یا ران دارد.
- اندام تحتانی با طولهای مختلف
- عدم تقارن چینهای پوستی روی ران پا
- عدم تقارن تحرک و انعطافپذیری باسن
- لنگیدن در هنگام راهرفتن، نشستن و بلندشدن
- مشکل در نشستن صحیح
- مشکل در بالارفتن از پلهها
- فاصله غیرطبیعی پاها از یکدیگر
- راهرفتن اردکی (Waddling Gait) یعنی قدمهای کوتاه همراه با چرخش
- راهرفتن روی نوک انگشتان یک پا
- چرخیدن پا به سمت بیرون
در مورد زانو درد در کودکان بیشتر بخوانید!
علائم در رفتگی لنگ در نوزادان
در نوزاد، علائم و نشانههای واضحی ایجاد نمیکند و فقط یک ویزیت ارتوپدی اطفال میتواند آن را شناسایی کند. همچنین در کودکی که هنوز راه نمیرود، ممکن است عمل ماهیچهها قبلاً باعث دررفتگی جزئی (سابلوکساسیون) یا کامل مفصل شده باشد. دررفتگی با موارد زیر آشکار میشود:
- حالتی که هنگام خمشدن زانوهای کودک خوابیده به پشت است، کوتاهی یکی از رانها قابلمشاهده است؛ یعنی دو زانوی کودک در یک سطح نیستند.
- عدم تقارن چینهای پوستی باسن
- محدودیت لگن آسیبدیده یعنی کودک در تلاش است تا پا را باز کند. یعنی اگر هنگام تعویض پوشک کودک، باز کردن مفصل ران از پهلو دشوار است.
کودک مبتلا به دررفتگی لگن چگونه راه میرود؟
راهرفتن کودک مبتلا به در رفتگی لگن بسته به سنی که دارد، متفاوت است؛ اما به طور کلی یکی از اولین علائمی که در نوزادانی که در سن راهرفتن هستند، مشاهده میشود این است که وقتی کودک ایستاده است یک پا بلندتر از پای دیگر است. به همین علت در هر قدمی که برمیدارد، لنگ میزند.
آیا دررفتگی مفصل ران باعث درد در کودکان میشود؟
درد در دررفتگی لگن، شکایتی است که در نوجوانی خود را نشان میدهد، به خصوص اگر در دوران نوزادی کنترل نشود. اگر دررفتگی لگن تا نوجوانی و جوانی مشخص نشود، باید هوشیار باشد؛ زیرا ممکن است عوارض بسیار دردناکی مانند استئوآرتریت (کلسیفیکاسیون) ایجاد شود.
در برخی موارد کودکان به علت درد خفیف از راهرفتن امتناع میکنند و یا پس از مدتی بازیکردن و تحرک احساس درد در لگن میکنند.
درمان در رفتگی لگن در کودکان
درمان دیسپلازی هیپ (دررفتگی) به سن کودک، نوع و درجه بیماری بستگی دارد. در مواردی که با وجود استفاده از بانداژ و ارتز بهبودی حاصل نمیشود و در کودکان دررفتگی مفصل ران با گچگیری و روشهای مختلف جراحی درمان میشود.
روند بهبودی پس از درمان دررفتگی لگن در نوزادان بسیار سریع است. پس از برداشتن گچ، مشکلاتی مانند درد در نوزادان یا باز نشدن ناقص پا در عرض چند هفته از بین میرود. با این حال، ممکن است پس از جراحی به کنترل منظم ارتوپدی و فیزیوتراپی نیاز باشد. با فیزیوتراپی بهمرور علائم در رفتگی لگن در کودکان اصلاح میشود و کودک میتواند بهدرستی راه برود، بنشیند و تحرک داشته باشد.
بیشتر اوقات از یک بریس خاص استفاده میشود، یک پخش کننده که پاها را روز و شب باز نگه می دارد. فقط برای چند دقیقه هنگام تعویض نوزاد یا حمام کردن قابل برداشتن است. هر چه زودتر تشخیص داده شود، زودتر درمان خواهد شد. اگر بعد از ماه پنجم یا ششم تشخیص داده شود، دررفتگی ابتدا با جراحی کاهش می یابد و سپس از گچ و بازکننده استفاده میشود.
بانداژ لگن در نوزادان ۶-۰ ماهه استفاده میشود و پس از شش ماهگی لگن را در جای خود قرار داده و گچ میزنند. کودکان تا ۶ سالگی را میتوان بدون پروتز هیپ درمان کرد و بعد از ۶ سالگی معمولاً پروتز هیپ مورد نیاز است.
تا چه زمانی پس از شروع درمان، علائم در رفتگی لگن در کودک از بین میرود؟
در ۶ ماه اول درمان دررفتگی مفصل ران تنها با استفاده از آتل و اقدامات احتیاطی ساده امکانپذیر است که در این زمان اصلاح روش حرکتی با کمک فیزیوتراپیست کمک میکند تا کودک در کنار طی کرده روند درمان، بهدرستی حرکت کند و دیگر علائمی که مرتبط با راهرفتن هستند را تجربه نکند.
در کودکان بزرگتر که به علت علائم واضح دررفتگی لنگ در آنها تشخیص داده شده است، بسته بهشدت دررفتگی، نوع و طول درمان ممکن است علائم با کمی تأخیر اصلاح شوند. اما همه کودکان پس از اتمام درمان و جلسات فیزیوتراپی میتوانند بهدرستی راه بروند و از شر علائم در رفتگی لنگ در کودکان خلاص شوند.
توصیههایی برای خانوادههای نوزادان مبتلا به دررفتگی مفصل لگن
به دلیل نتایج موفقیتآمیز با درمان زودهنگام و مناسب در نوزادان مبتلا به دررفتگی مفصل ران، توصیه میشود خانوادهها از معاینه پزشکی نوزادان خود در گروه پرخطر غافل نشوند و در صورت تشخیص بیماری در انجام آن به تأخیر نیفتند. هرچه تشخیص زودتر باشد، درمان آن راحتتر و مؤثرتر خواهد بود. به شما توصیه میکنیم تا معاینات دورهای کودک خود را جدی بگیرید و هر علائم خاصی که در کودک خود مشاهده میکنید را یادداشت کرده و به پزشک اطفال اطلاع دهید.