شکستگی مفصل زانو

شکستگی مفصل زانو، نقض یکپارچگی استخوان‌های تشکیل دهنده مفصل در نتیجه ضربه تروماتیک است. مفصل زانو ساختار پیچیده‌ای دارد. زانو توسط استخوان ران، درشت نی، کشکک که توسط رباط‌های صلیبی قدرتمند تقویت می‌شوند، تشکیل می‌شود. در شکاف بین استخوان‌ها، مینیسک‌ها قرار دارند که از بافت غضروف مانند تشکیل شده‌اند. در خارج، مفصل با کیسه مفصلی فیبری پوشیده شده است.

شکستگی‌های مفصل زانو متنوع اما جدی هستند؛ زیرا سطوح مفصلی و در نتیجه غضروف را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این بدان معناست که آن‌ها باید با بیشترین دقت ترمیم شوند تا حداکثر امکانات و عملکرد‌های قبلی زانو را به زانو برگردانند. با این حال، غضروف ممکن است در اثر مکانیسم‌های له شدن سطوح مفصلی در طول تروما له شده و برای همیشه آسیب دیده باشد. جراحی بسته به شدت شکستگی اولیه و به‌ویژه تعداد قطعاتی که بر سطوح غضروفی تأثیر می‌گذارند، بهترین امکان را برای ترمیم آناتومی ممکن می‌سازد.

شکستگی مفصل زانو در کجا رخ می‌دهد؟

زانو بزرگترین و پیچیده‌ترین مفصل بدن ماست. همچنین یک منطقه بسیار باز برای آسیب دیدگی و شکستگی است. شکستگی در داخل و اطراف زانو هم در افراد مسن و هم در افراد جوان شایع است. شکستگی‌هایی که معمولاً در اثر زمین خوردن و ضربه ایجاد می‌شوند، از حرکت سالم پا جلوگیری می‌کنند. همچنین می‌تواند باعث تورم و درد شدید در زانو شود. شکستگی در ناحیه مفصل زانو می‌تواند به روش‌های مختلفی در رخ دهد. بسته به نوع و شدت شکستگی، ممکن است درمان‌های جراحی یا غیرجراحی ترجیح داده شوند. زانو از سه استخوان تشکیل شده است:

• کندیل فمورال که نمایانگر قسمت تحتانی استخوان ران است (استخوان ران).
• پلاتوی تیبیا که قسمت فوقانی درشت نی (استخوان جلویی ساق پا که از زانو تا مچ پا)
• کشکک که توسط عضله چهار سر ران در جای خود نگه داشته می‌شود.

غضروف انتهای این استخوان‌ها را می‌پوشاند تا وقتی زانو شروع به حرکت می‌کند، سطوح مختلف مفصلی روی یکدیگر بلغزند.

شکستگی‌های فوق کندیل فمور

شکستگی در ناحیه فوق کندیل در امتداد محور بلند استخوان ران می‌تواند رخ دهد. معمولاً در نتیجه ضربه‌های پر انرژی مانند تصادف رانندگی یا سقوط از ارتفاع رخ می‌دهد. در شکستگی‌های فوق کندیل فمور، ناحیه زانو متورم می‌شود. آسیب‌های عروقی و عصبی نیز ممکن است رخ دهد. معمولاً با رادیوگرافی دو طرفه قابل تشخیص است. این شکستگی‌ها اغلب با جراحی در اسرع وقت درمان می‌شوند تا اقدامات اولیه انجام شود. با این حال، گچ درمانی را می‌توان در بیمارانی که مانعی برای عمل جراحی دارند (بیماری‌های اضافی) انجام داد.

شکستگی‌های بین کندیلی فمور

آن‌ها شکستگی‌های “T” یا “Y” هستند که بین دو کندیل فمورال ایجاد می‌شوند. آن‌ها در نتیجه حوادث پرانرژی مانند شکستگی‌های فوق کندیل رخ می‌دهند. اگرچه شبیه به شکستگی‌های سوپراکوندیلار هستند، اما باعث تجمع خون در فضای مفصلی (همارتروز) می‌شوند. پلاک را می‌توان با کاربرد‌های جراحی با پیچ و صفحات کندیل پویا درمان کرد.

شکستگی کندیل استخوان ران

شکستگی کندیل افقی یا عمودی فمورال، به طور کلی در نتیجه فشار روی مفصل زانو ایجاد می‌شود. در این حالت مفصل زانو کاملاً متورم است؛ زیرا باعث همارتروز می‌شود. تشخیص را می‌توان با رادیوگرافی دو طرفه انجام داد و در طول فرآیند تشخیص، مناسب‌ترین روش درمانی برای بیمار تعیین می‌شود.

شکستگی‌های فلات تیبیا

این در نتیجه شکستگی کندیل‌های تیبیا که صورت مفصل زانو را تشکیل می‌دهند، رخ می‌دهد. آن‌ها ممکن است در نتیجه فشار و ضربه در امتداد محور تیبیا رخ دهند. آن‌ها معمولاً شکستگی‌هایی هستند که به رباط‌ها و بافت‌های زانو نیز آسیب می‌رسانند. بنابراین با آسیب مینیسک و رباط صلیبی دیده می‌شوند. آن‌ها باعث درد شدید، تورم و تغییر شکل در زانو می‌شوند. ممکن است همراه با اشعه ایکس، تصاویر MR نیز درخواست شود.

در صورت عدم جابجایی شکستگی (انتهای استخوان از یکدیگر جدا نشده باشند)، درمان با استفاده از گچ امکان‌پذیر است. با این حال، در بسیاری از موارد، درمان جراحی به منظور دستیابی به کاهش آناتومیک سطح مفصل انجام می‌شود، زیرا جدایی مرحله‌ای در مفصل وجود دارد.

شکستگی کشکک

در گروه بیماران جوان و همچنین در گروه سنی پیشرفته، قابل مشاهده است. بیشتر در بیماران ما بین ۵۰ تا ۶۰ سال دیده می‌شود. با ضعیف شدن ساختار عضلانی و استخوانی در افراد مسن، تمایل به زمین خوردن افزایش می‌یابد. در عین حال، استخوان‌ها می‌توانند با یک زمین خوردن ساده به شدت آسیب ببینند. شکستگی کشکک معمولاً به این دلایل رخ می‌دهد. آن‌ها باعث درد در مفاصل زانو و خونریزی در حفره مفصل می‌شوند. بنابراین، تورم در زانو وجود دارد.

اگر میزان جدا شدن یا لغزش در شکستگی کم باشد می‌توان از روش‌های درمانی محافظه کارانه یعنی غیر جراحی استفاده کرد. با این حال، اگر جداسازی زیاد باشد، ممکن است روش‌های درمانی جراحی ترجیح داده شوند.

انواع مختلف شکستگی مفصل زانو

شکستگی زانو می‌تواند با شدت مختلف رخ دهد:

شکستگی زانو  پایدار یا بدون جابجایی

در مورد شکستگی پایدار، قطعات استخوان بدون حرکت یا با حرکت یک یا دو میلی‌متری در تماس با یکدیگر باقی می‌مانند. برعکس، شکستگی، زمانی ناپایدار است که جابجایی بیش از دو میلی‌متر باشد.

شکستگی زانو جابجا شده

در شکستگی جابجا شده، انتهای شکستگی استخوان از هم جدا شده و به درستی در هم قرار نمی‌گیرند. سطح مفصلی معمولی صاف نیز ممکن است آسیب ببیند. این نوع شکستگی اغلب به جراحی (غیر اورژانسی، در عرض ۱۰ تا ۱۵ روز) نیاز دارد تا قطعات استخوانی در جای خود قرار گیرند.

شکستگی خرد شده

در این نوع شکستگی که در اثر ضربه شدید ایجاد می‌شود، استخوان به سه یا چند قطعه شکسته می‌شود. برای ترمیم استخوان و جلوگیری از حرکت قطعات، مراجعه به جراحی ارتوپدی ضروری است. بر خلاف شکستگی‌های ذکر شده در بالا، خطر عواقب در صورت شکستگی خرد شده بیشتر است.

شکستگی باز

در شکستگی باز، استخوان به گونه‌ای می‌شکند که قطعات استخوانی از پوست خارج می‌شود. شکستگی باز اغلب بافت‌های نرم اطراف را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا بهبود یابد.
شکستگی‌های باز بسیار جدی هستند؛ زیرا وقتی پوست شکسته می‌شود، خطر زخم و عفونت استخوان افزایش می‌یابد. درمان فوری برای جلوگیری از عفونت لازم است.

شکستگی مفصل زانو چگونه تشخیص داده می‌شود؟

معاینه بالینی

برای تشخیص شکستگی زانو، معاینه بالینی کامل به پزشک اجازه می‌دهد تا شدت آسیب را ارزیابی کند. از طریق شرح حال و معاینه مفصل، پزشک در ابتدا می‌تواند تشخیص ضربه زانو را تأیید کند. علاوه بر این، در بسیاری از موارد، پزشک تنها با لمس پوست می‌تواند تشخیص دهد که آیا شکستگی رخ داده است یا خیر.

تصویربرداری

به ویژه، پزشک فقط باید متوجه زانوی متورم و دردناک شود تا بیمار خود را برای عکسبرداری به مرکز تصویربرداری پزشکی هدایت کند. این کار با دید از بالا، از جلو و به صورت مایل صورت می‌گیرد و امکان شناسایی شکستگی‌های زانو را فراهم می‌کند.

اغلب معاینه رادیوگرافی برای تأیید تشخیص پزشک و تأیید شکستگی، چه در سطح پلاتوی تیبیا و چه در سطح کشکک کافی است. برای شکستگی پلاتوی تیبیا، سی تی اسکن ممکن است برای ارزیابی عمق فرورفتگی پلاتو انجام شود و اگر مشکوک به آسیب رباط باشد، بیمار برای بررسی‌های بیشتر مانند MRI برای تشخیص بافت‌های نرم یا شکستگی‌های ریز ارجاع داده می‌شود.

درمان شکستگی مفصل زانو

معمولاً اورژانس جراحی فوری وجود ندارد، مگر اینکه شکستگی باز باشد، یعنی اگر زخمی وجود داشته باشد که مفصل زانو را در معرض هوا قرار دهد یا اگر عوارض عروقی یا عصبی وجود داشته باشد.

درمان محافظه کارانه

درمان محافظه کارانه در صورت شکستگی پایدار توصیه می‌شود، یعنی بدون جابجایی قطعات استخوانی. سپس پزشک ممکن است از گچ گرفتن استفاده کند یا استفاده از آتل را برای شما تجویز کند که برای بی‌حرکت کردن زانو و دوباره قرار دادن دو انتهای استخوان شکسته استفاده می‌شود.

درمان جراحی

در صورت جابجایی شکستگی، جراحی ضروری است. اگر جراح شما قضاوت کند که برای انجام مداخله فوریتی وجود ندارد، می‌توانید تا دو هفته صبر کنید. اما در مورد شکستگی‌های باز که خطر عفونت را افزایش می‌دهد و باید در اسرع وقت عمل شود، اینطور نیست.

بهبودی پس از شکستگی زانو

شدت درد همراه با شکستگی زانو از فردی به فرد دیگر متفاوت است. حرکات ساده می‌تواند به تسکین درد کمک کند. برای کاهش زانو درد، می‌توانید روی زانوی آسیب دیده یخ بمالید، پای آسیب‌دیده را بالا بیاورید یا از مسکن‌ها یا ضدالتهاب‌هایی که پزشک قبلاً تجویز کرده است، استفاده کنید. اگر درد واقعاً غیرقابل تحمل باشد، ممکن است دارو‌های قوی‌تر (به ویژه مشتقات اوپیوئیدی) برای مدت کوتاهی تجویز شوند. به محض اینکه درد شروع به از بین رفتن کرد، مصرف آن‌ها باید قطع شود.

توانبخشی با فیزیوتراپ پس از شکستگی زانو

جلسات فیزیوتراپی ممکن است برای بازتوانی زانو و کمک به شما برای از سرگیری فعالیت‌های روزانه ضروری باشد. آن‌ها حول حرکت فعال و غیرفعال زانو، کشش، تمرینات برای تقویت عضلات زانو، ساق پا و افزایش تدریجی بار می‌چرخند. به این نکته توجه داشته باشید که توانبخشی چندین ماه طول خواهد کشید.