آرتریت پاتلوفمورال یکی از مشکلات شایع در حوزه بیماریهای مفصلی است که به طور معمول در دوران بلوغ و جوانی اتفاق میافتد. این بیماری معمولاً با درد در ناحیه پشتی زانو و مشکلات در حرکت زانو همراه است. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص و روشهای درمان آن میپردازیم. برای آشنایی با این موارد تا انتهای مقاله، همراه ماباشید.
آرتریت پاتلوفمورال چیست؟
آرتریت پاتلوفمورال، یکی از مشکلات شایع در حوزه بیماریهای مفصلی است که به طور معمول در دوران بلوغ و جوانی اتفاق میافتد. این بیماری زمانی که در بین استخوان پاتلا (زانو) و بخشی از استخوان ران قسمتی از بافتی به نام پاتلوفمورال (Patellofemoral) تحت فشار قرار میگیرد، به وجود میآید. پاتلا یا زانوچکان، استخوانی است که در بخش جلویی زانو قرار دارد و نقش مهمی در حرکت و تعادل زانو دارد. در صورتی که بافت پاتلوفمورال دچار مشکل شود، علائم و عوارضی مانند درد، سفتی، تورم و مشکلات در حرکت زانو را به همراه دارد.
بیشتر بخوانید: عفونت مفصل: آرتریت سپتیک چیست؟
علائم آرتریت پاتلوفمورال
نشانههای التهاب مفصل پاتلوفمورال عبارتند از:
- درد: درد در ناحیه پشتی زانو یا پشت پاتلا یکی از علائم اصلی التهاب مفصل پاتلوفمورال است. این درد ممکن است به صورت تیز، ناگهانی، یا به صورت مزمن و شدید باشد. در برخی موارد، درد ممکن است با حرکت زانو، نشستن بر روی زانو، بالا و پایین رفتن از پله و فعالیتهای ورزشی شدیدتر شود.
- سفتی و خشکی: احساس سفتی در مفصل زانو و خشکی در منطقه پاتلا نیز شایع است. این احساس میتواند محدودیتی در حرکت زانو ایجاد کند و باعث مشکلات در انجام فعالیتهای روزمره میشود.
- تورم: در برخی از موارد، آرتریت پاتلوفمورال ممکن است باعث تورم محدود در ناحیه پاتلا شود. تورم معمولاً به صورت ملایم است و به طور معمول در اثر التهاب و تحریک بافتهای مفصلی ایجاد میشود.
- صدای خرد شدن: در برخی از موارد، التهاب مفصل پاتلوفمورال میتواند باعث تولید صداهای خرد شدن یا خراشیدگی در زمان حرکت زانو شود. این صداها ممکن است به صورت خراشیدگی، خرد شدن، چرخشی یا دیگر انواع صداها باشد.
- مشکلات در حرکت و انعطافپذیری زانو: آرتریت پاتلوفمورال میتواند باعث محدودیت و مشکل در حرکت زانو شود. این مشکلات ممکن است شامل کمترین قدرت در انعطاف زانو، محدودیت در حرکت به سمت بالا و پایین، و مشکلات در تمدد و انقباض عضلات پیرامون زانو باشد.
همچنین بخوانید: آرتریت پسوریاتیک چیست؟ علائم و درمان قطعی
علل
دلایل بروز التهاب مفصل پاتلوفمورال میتواند متنوع باشد و عبارتند از:
- فعالیتهای بیش از حد و بینظم: انجام فعالیتهای ورزشی یا فعالیتهایی که نیاز به حرکت و فشار زیاد بر روی زانو دارند، میتواند باعث آسیب و التهاب در منطقه پاتلا شود. مثالهایی از این فعالیتها شامل پرش، دویدن، پیادهروی در شیب زیاد و فعالیتهای ورزشی مانند: فوتبال، بسکتبال و وزنهبرداری است.
- تکراری کردن حرکات زانو: انجام تکراری حرکاتی مانند خم شدن و دراز کردن زانو بدون استراحت کافی، ممکن است باعث فشار بیش از حد بر روی بافت پاتلوفمورال شود و آرتریت پاتلوفمورال را به وجود آورد.
- ضعف عضلات اطراف زانو: عضلاتی مانند عضلات ران و عضلات اطراف زانو برای حفظ استحکام و پشتیبانی درست از مفصل زانو ضروری هستند. ضعف این عضلات میتواند منجر بهعدم توازن و فشار نامتعادل بر روی بافت پاتلوفمورال شده و آرتریت پاتلوفمورال را ایجاد کند.
- نقص در تعادل عضلات: عدم تعادل عضلاتی میان عضلاتی که زانو را پشتیبانی میکنند (مانند عضلات ران، بازوی ران و عضلات پشتی ران)، میتواند باعث ایجاد فشار نامتوازن بر روی پاتلوفمورال شده و آرتریت پاتلوفمورال را ایجاد کند.
- تغییرات ساختاری در استخوانها و بافتهای مفصلی: برخی افراد به دلایل ژنتیکی ممکن است نقص در ساختار استخوانها یا بافتهای مفصلی داشته باشند که باعث افزایش فشار بر روی پاتلوفمورال و بروز آرتریت پاتلوفمورال میشود.
- عوامل دیگر: عوامل دیگری مانند: چاقی، تغییرات هورمونی در دوران بلوغ (مانند عوامل مرتبط با هورمونهای زنانه)، سابقه آسیب یا ضربه در ناحیه زانو نیز میتوانند به بروز آرتریت پاتلوفمورال مرتبط باشند.
پیشگیری
برای جلوگیری از آرتریت پاتلوفمورال و کاهش خطر بروز آن، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- تقویت عضلات پاتلوفمورال: انجام تمریناتی برای تقویت عضلات ران و زانو میتواند بهبود استحکام و استقامت عضلات پاتلوفمورال را به همراه داشته باشد. مطمئن شوید که تمرینات را با راهنمایی یک فیزیوتراپیست یا مربی ورزشی صحیح انجام میدهید.
- استفاده از تکنیکهای ورزشی صحیح: هنگام انجام فعالیتهای ورزشی، مطمئن شوید که تکنیکهای صحیح را رعایت میکنید. این کار، شامل استفاده از تجهیزات ورزشی مناسب، انجام حرکات صحیح و جلوگیری از فشار و تحریک زیاد بر روی زانو میشود.
- کنترل وزن: حفظ وزن سالم و در محدوده مناسب برای قد و ساختار بدن شما، میتواند خطر بروز آرتریت پاتلوفمورال را کاهش دهد. چاقی و اضافه وزن میتوانند فشار اضافی بر روی زانو ایجاد کنند و عوارض آن را تشدید کنند.
- استفاده از وسایل حمایتی: در صورتی که در فعالیتهای روزمره و ورزشی خود مشکل دارید، استفاده از وسایل حمایتی مانند: باندهای پاتلا، باندهای فشاری و کفیهای ویژه (کفی کفش) میتواند به حفاظت از زانو و کاهش فشار بر روی پاتلوفمورال کمک کند.
- استراحت و بهبود روشهای استراحت: در صورتی که علائم خستگی یا درد در زانو را تجربه میکنید، به بدن خود استراحت کافی بدهید.
- پیشگیری از آسیبها: جلوگیری از وقوع آسیبهای ناگهانی در زانو میتواند از بروز آرتریت پاتلوفمورال جلوگیری کند. قبل از شروع فعالیتهای ورزشی، گرمکردن و تمرینات کششی مهم است.
- مراقبت از زانو در فعالیتهای روزمره: در طول روز، در فعالیتهای روزمرهتان مراقبت کنید. برای مثال، در هنگام نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی، به موقع استراحت کنید و پاهای خود را در حالت مناسب قرار دهید.
- مراقبت از سلامت عمومی: حفظ سلامت عمومی بدن شامل تقویت سیستم ایمنی، مدیریت استرس، خواب کافی و تغذیه سالم است. این عوامل میتوانند به بهبود سلامت زانو و کاهش خطر بروز آرتریت پاتلوفمورال کمک کنند.
تشخیص
تشخیص آرتریت پاتلوفمورال معمولاً توسط پزشکی متخصص، مانند: متخصص ارتوپدی، روماتولوژیست یا فیزیوتراپیست قابل انجام است. برای تشخیص صحیح، پزشک از روشها و ابزارهای مختلف استفاده میکند که عبارتند از:
- معاینه فیزیکی: پزشک ابتدا ممکن است با بررسی ناحیه زانو و پاتلا، تورم، حساسیت، قابلیت حرکت زانو و وجود صداهای خرد شدن در زانو، علائم آرتریت پاتلوفمورال را ارزیابی کند. همچنین، پزشک ممکن است از شما درباره علائم، شدت درد، فعالیتهایی که در آنها درد بیشتر میشود، و سابقه بیماری سوال کند.
- تستهای تصویربرداری: برای تشخیص آرتریت پاتلوفمورال، تستهای تصویربرداری مانند ایکسرای زانو، سونوگرافی، آرتروسکوپی و MRI ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. این تستها به پزشک کمک میکنند تا ساختارهای داخلی زانو را مشاهده کند و تغییراتی که ممکن است در ناحیه پاتلوفمورال رخ داده باشد را تشخیص دهد.
- آزمایشهای تشخیصی: در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایشهای خون و آزمایشهای تشخیصی دیگری را درخواست کند تا علل دیگری مانند التهاب روماتولوژیک، آسیب به بافتهای مفصلی و غیره را بررسی کند.
درمان آرتریت پاتلوفمورال
روشهای درمان آرتریت پاتلوفمورال بستگی به شدت علائم، علت اساسی بیماری و وضعیت فرد دارد. معمولاً شامل ترکیبی از روشهای غیرجراحی است که عبارتند از:
- استراحت و تغییر فعالیت: در صورت تشخیص آرتریت پاتلوفمورال، استراحت و کاهش فعالیتهایی که باعث تحریک زیاد پاتلوفمورال میشوند، میتواند مفید باشد.
- فیزیوتراپی: جلسات فیزیوتراپی با هدف تقویت عضلات اطراف زانو، بهبود تعادل عضلانی، کاهش التهاب و درد، و بهبود حرکت زانو میتواند مفید باشد. تمرینات ارتقاء استحکام عضلات ران، تمرینات افزایش انعطافپذیری و تمرینات تعادل میتوانند بهبود در وضعیت آرتریت پاتلوفمورال را به همراه داشته باشند.
- کنترل درد و التهاب: مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و کتوپروفن میتواند در کاهش التهاب و درد مرتبط با آرتریت پاتلوفمورال مفید باشد. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب استروئیدی یا تزریق موضعی استروئیدها را تجویز کند.
- استفاده از باندهای پاتلا: استفاده از باندهای پاتلا (تقویت کننده عضلات پاتلوفمورال و کاهش فشار بر روی آن) و استفاده از افزونههای پاتلا (کاهش فشار بر روی پاتلوفمورال و بهبود توازن عضلات) میتواند در کاهش درد و بهبود علائم آرتریت پاتلوفمورال موثر باشد.
- مدیریت وزن: در صورتی که چاقی یکی از عوامل بروز آرتریت پاتلوفمورال باشد، کاهش وزن میتواند بهبود درد و علائم مرتبط با بیماری را به همراه داشته باشد. برنامههای تغذیه مناسب و فعالیتهای ورزشی منظم میتوانند در کاهش وزن کمک کنند.
- دارو: در موارد شدیدتر آرتریت پاتلوفمورال، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی قویتر یا داروهای مهارکننده عملکرد المپزی را تجویز کند. این داروها به منظور کاهش التهاب، درد و علائم آن استفاده میشوند. همچنین، در برخی موارد، استفاده از داروهای ضدروماتیسمی مانند متوترکسات یا سولفاسالازین ممکن است مفید باشد.
- جراحی: در موارد نادر و در صورتی که درمانهای غیرجراحی کارآمد نباشند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. جراحی ممکن است شامل تمیزکاری مفصل، ترمیم بافتهای آسیب دیده، تعادلسازی عضلات، یا جراحیهای ترمیمی پاتلا شامل ترمیم برشهای ناشی از آرتریت پاتلوفمورال باشد.
کلام پایانی
در این مقاله، به بررسی آرتریت پاتلوفمورال پرداخته شد. علل، علائم، تشخیص و روشهای درمان این بیماری مورد بررسی قرار گرفتند. با اطلاعات ارائه شده در این مقاله، افراد میتوانند درک بهتری از آن داشته باشند و روشهای مناسب درمانی را برای این بیماری انتخاب کنند.