فتق دیسک گردن، از شایعترین مشکلاتی است که در ستون فقرات، به علت بروز صدمات و فشار بر روی دیسکهای موجود در ناحیه گردن ستون فقرات ایجاد میشود. دیسکها، ساختارهایی هستند که بین مهرهها قرار دارند و به عنوان یک وسیله فشرده و ژلاتینی عمل میکنند که وظیفه حفظ جهت عبور عصبها و ستون فقرات واقع در آن محل را دارند.
دیسک گردن چیست؟
وضعیتی که دیسکهای بین مهرههای گردن به خصوص در اثر ضربه و افزایش سن پاره میشود و به نخاع و ریشههای عصبی فشار وارد میکند، فتق دیسک گردن نامیده میشود. این بیماری که شایعترین علامت آن درد شدید در گردن است، علائم رایجی مانند بیحسی و کاهش قدرت بازوها دارد. در مواردی که این بیماری شدید است و با تمرینات و استراحت برطرف نمیشود، باید به جراحی مغز و اعصاب مراجعه شود.
بیشتر بخوانید: آرتروز گردن| علائم، علت و درمان
علل
فتق گردن؛ به دلایل مختلفی رخ میدهد، به طور کلی، علل فتق دیسک گردن عبارتاند از:
- تروماها
- از دست دادن مایعات در دیسکها به دلیل پیری
- ساییدگی در ستون فقرات
- نشستن طولانی مدت در حالت نامناسب (پشت میز کامپیوتر یا میز کار)
- استفاده بیش از حد از تلفن همراه
- وضعیت استرس ناگهانی
- ورزش غیر اصولی و بیش از حد
- مسائل ژنتیکی
علائم
علائم فتق دیسک گردن، زمانی که دیسک به همراه درد گردن به ریشه عصبی فشار میآورد، عبارتاند از:
- درد در گردن، بازوها، شانه ها، پشت و پاها
- احساس بیحسی یا سوزن سوزن شدن در دستها و بازوها
- ضعف در دستها و بازوها که بر مهارتهای حرکتی ظریف نیز تاثیر میگذارد
- مشکلات تعادل و هماهنگی
- سفتی گردن و مشکل در حرکتعدم تعادل در زمان راه رفتن
- بیحسی
نکته: تجربه این علائم همیشه نشان دهنده فتق دیسک گردن نیست، اما در مواردی که علائم فوق شدید بوده و از بین نمیروند، مشورت با پزشک در مدیریت سالمتر این روند مفید خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تفاوت دیسک گردن و آرتروز گردن چیست؟
تشخیص
شرح حال دقیق و معاینه فیزیکی بیمار در تشخیص فتق دیسک گردن از اهمیت بالایی برخوردار است. تشخیص این بیماری با معاینه فیزیکی امکانپذیر است، اما برای تشخیص دقیقتر آن، بهتر است از تکنیکهای تصویربرداری MRI، معاینه دقیق عصبی، معاینات رادیولوژیکی مناسب و در صورت لزوم معاینه الکترود عصبی (EMG) استفاده کرد. اگر در معاینه شواهدی از آسیب عصبی وجود نداشت باشد، به بیمار استراحت مطلق، استفاده از مسکن و فیزیوتراپی توصیه میشود.
انواع درمان
روشهای درمانی که برای بیرون زدگی دیسک گردن مفید هستند، عبارتاند از:
- یخ یا گرما درمانی: استفاده از یخ درمانی به مدت ۱۵ یا ۲۰ دقیقه میتواند به کاهش التهاب و تسکین گردن درد کمک کند.
- ماساژ: ماساژ توسط متخصصان نه تنها باعث شل شدن عضلات گردن میشود، بلکه جریان خون را افزایش میدهد و به بهبود این بیماری کمک میکند.
- کرمهای کاهش دهنده التهاب و درد: فرد میتواند، دیسک گردن را در خانه با استفاده از کرمهای تسکین دهنده التهاب و درد که توسط پزشک توصیه شده است، درمان کند.
- داروهای مسکن: مسکنهای بدون نسخه مانند آسپرین یا استامینوفن از جمله روشهای مورد استفاده در درمان فتق دیسک گردن هستند.
- درمان کایروپراکتیک: روش درمانی کایروپراکتیک که توسط متخصصان اعمال میشود، با هدف تسکین درد ناشی از فتق سر، گردن و کمر است. با توجه به اینکه این روش همچنان به عنوان یک درمان جایگزین مطرح است، توصیه میشود زیر نظر پزشک انجام شود.
- بالش فتق دیسک گردن: به لطف این بالشها، میتوان از فتق دیسک به دلیل اختلالات وضعیت بدن به ویژه در هنگام خواب، جلوگیری کرد.
- روغن مریم گلی و روغن کنجد: روغن مریم گلی و روغن کنجد نیز در کاهش درد ناشی از فتق دیسک گردن موثر هستند، اما نمیتوان پاسخ قطعی در این مورد داد.
تمرینات فتق دیسک گردن
برای فتق دیسک گردن، میتوان با انجام ورزشهای مناسب از اثرات منفی آن جلوگیری کرد. این تمرینات عبارتاند از:
- کشش شانه: سعی کنید دستها و انگشتانتان را پشت سرتان محکم در کنار هم نگه دارید. به آرامی دستهای خود را بالا بیاورید و درست جلوی شانههای خود نگه دارید و سپس آنها را رها کنید. میتوانید این حرکت را حدود ۱۰ الی ۱۵ ثانیه انجام دهید.
- تمرین چانه: سعی کنید سر خود را به سمت جلو و شانهها را به سمت عقب بکشید. سپس سر خود را کمی کج کنید، تا جایی که کمی کشش در گردن خود احساس کنید. چانه خود را کمی بیشتر جمع کنید و سعی کنید ۳ تا ۵ ثانیه به همین شکل بمانید.
- فشردهسازی تیغه شانه: پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید، باید کمرتان صاف باشد، فکتان را کمی منقبض کنید و بازوهایتان به پهلوها آویزان باشد. به تدریج تیغههای شانه خود را به سمت عقب بکشید و آنها را به هم نزدیک کنید تا احساس کنید نرم شوند. سعی کنید این تمرین را حدود ۱۰ ثانیه انجام دهید.
درمان فتق دیسک گردن
اگر بیماری خفیف باشد، درمان فتق دیسک گردن را میتوان با استراحت، زندگی بدون استرس، داروهای مسکن و ورزشهای مناسب انجام داد. علاوه بر این، این بیماری با فیزیوتراپی نیز قابل درمان است، با این حال، اگر علائم آسیب عصبی وجود داشته باشد و سایر روشهای درمانی با شکست مواجه شوند، جراحی انجام میشود. امروزه میتوان جراحیهای فتق این بیماری را با موفقیت بیشتری انجام داد. درمان این بیماری که میتواند خواب را مختل کند و کیفیت زندگی را کاهش دهد، با میکرو جراحی امکانپذیر است. با روش میکروسرجری سعی میشود علائم موجود بیمار برطرف شود و کیفیت زندگی که به دلیل درد کاهش یافته است بهبود یابد.
کلام پایانی
دیسک گردن یکی از مشکلات شایع است که میتواند به علائم متنوعی نظیر درد گردن، درد شانه، درد بازو و اختلالات عصبی منجر شود. در صورت بروز علائم مشکوک، تشخیص صحیح و درمان مناسب از طریق مراجعه به پزشک تخصصی ضروری است. با استفاده از روشهای درمانی مناسب، میتوان به کاهش علائم و بهبود وضعیت بیمار کمک کرد.
سوالات متداول
درد فتق میتواند بر پشت، شانه ها، پشت سر و تیغههای شانه تاثیر بگذارد.
افراد مبتلا به این بیماری، ممکن است سردردهایی را تجربه کنند که از پشت گردن شروع شده و به ناحیه اطراف چشمها و شقیقهها گسترش مییابد.
فتق گردن؛ معمولاً با روشهایی که در خانه قابل استفاده است برطرف میشود، اما در صورت بیحسی یا کاهش قدرت در نواحی تحت تأثیر فتق دیسک گردن، بدون تاخیر باید با پزشک مشورت کرد.