دو ساختار کوچک غضروف مانند C شکل در مفصل زانو وجود دارد که وقتی زانوی خود را خم می‌کنیم نمایان می‌شوند. این بخش‌های مینیسک زانو نامیده می‌شوند و زمانی که این بافت آسیب جدی می‌بیند، جراحی مینیسک انجام می‌شود. بسته به اندازه پارگی مینیسک، پزشک در مورد جراحی تصمیم می‌گیرد. پاسخ سؤالات خود را در مورد پارگی مینیسک و جراحی مینیسک مانند آیا عمل مینیسک زانو سخت است؟ دوره نقاهت چقدر است؟ آیا به جز جراحی راهی است؟ و… را در این بخش بیابید.
جراحی پارگی مینیسک
در هر زانو دو مینیسک وجود دارد. این بالشتک‌های الاستیک و C شکل هستند که به عنوان ضربه‌گیر در مفصل زانو عمل می‌کنند. اگر مینیسک آسیب‌دیده یا پاره شده باشد (که اغلب به آن پارگی غضروف نیز گفته می‌شود)، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن یا ترمیم قطعه آسیب‌دیده توصیه کند.
پس از تشخیص پارگی مینیسک، بیمار تحت‌نظر بوده و مدتی استراحت می‌کند. پس از سپری‌شدن دوره علائم حاد، بیمار مجدداً برای تشخیص قطعی معاینه می‌شود. روش جراحی که عموماً برای بیماران توصیه می‌شود آرتروسکوپی است. با این روش ناحیه زانوی بیمار با دوربین‌ها و ابزارهای کوچک به طور کامل دیده می‌شود و آسیب به طور دقیق مشخص می‌شود. از آنجایی که جراحی با برش‌های کوچک انجام می‌شود، روند بهبودی و بازگشت بیمار به فعالیت‌های روزانه بسیار سریع خواهد بود.
آیا هر پارگی مینیسک نیاز به جراحی دارد؟
برخی از افراد برای پارگی مینیسک نیاز به جراحی دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نیازی به جراحی نداشته باشند. تصمیم در مورد درمان پارگی مینیسک با جراحی به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع، اندازه و محل پارگی
- سن فرد
- سطح فعالیت و سبک زندگی یک فرد
- سایر آسیب‌های مرتبط (مانند پارگی رباط صلیبی قدامی)
- وجود علائم (مانند درد، تورم، قفل‌شدن، رگ به رگ شدن)
قبل از جراحی مینیسک چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر پس از صحبت با پزشک، فردی تصمیم به جراحی برای پارگی مینیسک گرفت، ممکن است نیاز به انجام برخی آزمایشات از قبل داشته باشد. به‌عنوان‌مثال، آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون، نوار قلب ( ECG ) و اشعه ایکس قفسه سینه می‌تواند به تعیین اینکه آیا شما برای جراحی به اندازه کافی سالم هستید یا خیر. اگر فرد نسبتاً سالم باشد، معمولاً به این آزمایشات نیازی نیست. فردی از تیم بیهوشی تصمیم می‌گیرد که چه نوع بیهوشی در طول جراحی دریافت شود. بیهوشی دریافتی ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
- بی‌حسی موضعی: تزریقی است که فقط ناحیه زانو را بی حس می‌کند.
- بی‌حسی منطقه‌ای: تزریقی است که بدن را از کمر به پایین بی حس می‌کند.
- بیهوشی عمومی: اینها داروهایی هستند که فرد را کاملاً به خواب می‌برند.
- اگر فردی بی‌حسی موضعی یا منطقه‌ای دریافت می‌کند، ممکن است به او یک آرام‌بخش نیز داده شود تا آرام شود. برای چنین روش‌هایی اغلب از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود.
قبل از جراحی، ممکن است لازم باشد فرد مصرف برخی داروها را قطع کند و از چند ساعت قبل از عمل چیزی نخورد یا ننوشد.
آیا جراحی مینیسک سخت است؟
با پیشرفت تکنولوژی در زمینه پزشکی، جراحی مینیسک را می‌توان به صورت بسته انجام داد. امروزه جراحی مینیسک رایج‌ترین روش و در عین حال یک جراحی بسیار ساده است. از آنجایی که با بیهوشی عمومی یا موضعی پس از ارزیابی نیازهای متخصص بیهوشی، پزشک و بیمار انجام می‌شود، در حین جراحی دردی احساس نمی‌شود. عمل جراحی در مدت زمان بسیار کوتاهی انجام شد.
جراحی مینیسک با استفاده از دوربین کوچکی به نام آرتروسکوپ انجام می‌شود که می‌تواند داخل مفصل را ببیند و عمل جراحی را انجام دهد. فقط یک برش کوچک جراحی برای آرتروسکوپی لازم است و نیازی به باز کردن کامل مفصل زانو نیست.
جراحی از طریق ۲ یا ۳ سوراخ کوچک باز شده در زانو انجام می‌شود. به این سوراخ‌ها پورتال می‌گویند. آرتروسکوپ و ابزار جراحی از طریق این پورتال‌ها وارد مفصل زانو می‌شوند و کل عمل از طریق این سوراخ‌ها انجام می‌شود.
فرایند برداشتن دقیق قسمت آسیب‌دیده مینیسک را منیسکتومی جزئی می‌نامند. این روش با ورود به آرتروسکوپ از طریق یکی از این موارد آغاز می‌شود. ابزارهای جراحی از طریق پورتال دیگری وارد شده و روی صفحه‌نمایش داده می‌شوند در حالی که از ابزار برای بررسی مینیسک استفاده می‌شود و تمام ساختارهای مفصل زانو را ارزیابی می‌کند.
هنگامی که پارگی مینیسک تشخیص داده می‌شود، جراح نوع و محل پارگی را تعیین می‌کند. قسمت پاره شده مینیسک با ابزار جراحی که از پورتال دیگر وارد می‌شود برداشته می‌شود. پس از برداشتن قسمت مشکل‌دار مینیسک، از نظر پارگی مینیسک بررسی می‌شود.
لبه‌های باقی‌مانده مینیسک را با یک چاقوی کوچک موتوری خراش می‌دهند تا صاف شوند. مفصل با سرم استریل شسته و تمیز می‌شود، پورتال‌ها بخیه می‌شوند و عمل جراحی به پایان می‌رسد.
جراحی مینیسک چند ساعت طول می‌کشد؟
جراحی مینیسک برای برداشتن پارگی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه و برای بخیه‌زدن مورد تقریباً ۱ ساعت طول می‌کشد. این زمان ممکن است بسته به تجربه جراح و جزئیات فنی متفاوت باشد.
قبل از جراحی مینیسک باید سلامت عمومی بیمار بررسی شود، داروهای مصرفی تنظیم شود و ناحیه جراحی با سیستم‌های مختلف رادیولوژیک معاینه شود.
مزایای جراحی مینیسک
جراحی پارگی مینیسک می‌تواند به افراد با موارد زیر کمک کند:
- این اجازه می‌دهد تا فرد به ورزش یا فعالیت‌های دیگر بازگردد.
- تحرک را افزایش می‌دهد.
- باعث ثبات بیشتر زانو می‌شود.
- از پیشرفت آرتریت جلوگیری می‌کند یا آن را کند می‌کند.
- درد را کاهش می‌دهد یا به طور کامل از بین می‌برد.
خطرات جراحی آرتروسکوپی مینیسک
جراحی آرتروسکوپی زانو کاملاً بی‌خطر است و فقط عوارض نادری دارد. این عوارض به شرح زیر است:
- آرتریت در مراحل بعدی زندگی
- لخته‌شدن خون
- خونریزی در ناحیه زانو
- عفونت
- آسیب به اعصاب یا عروق خونی نزدیک زانو
- سفتی در مفصل
- برخی از مشکلات قلب یا ریه‌های ناشی از بیهوشی
روند بهبودی بعد از جراحی مینیسک
بهبودی بستگی به نوع جراحی مینیسک انجام شده دارد. فیزیوتراپی اجباری بعد از مینیسککتومی جزئی لازم نیست. اکثر بیماران می‌توانند ورزش را به عنوان بخشی از یک برنامه خانگی بگنجانند. در صورت نیاز به فیزیوتراپی، ۲-۴ هفته درمان بدون بستری کافی است. بهبودی کامل به طور متوسط ۳ هفته طول می‌کشد.
پس از ترمیم مینیسک، بیمار باید فیزیوتراپی دریافت کند. در ابتدا، مطالعاتی برای مدیریت درد و تورم ناشی از جراحی و آموزش میزان وزنی که زانوی عمل شده باید تحمل کند، انجام می‌شود.
در ۶ هفته اول پس از ترمیم مینیسک، زانو نباید بیش از ۹۰ درجه خم شود. سپس به‌تدریج اجازه دهید تا زانو کاملاً خم شود. چمباتمه‌زدن برای حداقل ۳-۴ هفته اکیداً ممنوع است. دویدن و پریدن حداقل برای ۴-۶ هفته توصیه نمی‌شود. فعالیت بدنی را می‌توان ۴-۶ هفته پس از جراحی مینیسک از سر گرفت. با گذشت زمان، تمرینات سخت‌تری برای افزایش دامنه حرکتی، قدرت و عملکرد زانو انجام می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر بخوانید: مراقبت‌های بعد از عمل مینیسک زانو